Het DNA van Gent Jazz is danig veranderd doorheen de jaren. In de eerste jaren na het ontstaan in 2002 profileerde het festival zich vooral als een safe haven voor de liefhebber van de betere muziek tijdens de boerse Gentse Feesten maar het werd jammer genoeg redelijk snel gekaapt door VIP’s en mensen die zichzelf iets te belangrijk achtten. De organisatie scherpte zijn programmatie jaar na jaar aan om een breder publiek aan te spreken en uit het keurslijf van ‘elitair festival’ te raken. En kijk, 16 jaar later kun je ons, jonge muziekliefhebbers met een brede smaak, elk jaar resoluut terug vinden op de Bijlokesite in Gent. En dan gaan we eerlijk gezegd meestal niet voor de jazz.
Als je de geschiedenis van Gent Jazz – vroeger het Blue Note Festival – bekijkt, vind je de grootste namen van de jazz terug op de affiche. Toch vallen net de buitenbeentjes het meeste op. Erykah Badu mocht er in 2008 haar ding doen terwijl elektronicagiganten Amon Tobin en DJ Shadow het jaar ervoor de opgedirkte middle-aged crowd van hun sokken probeerden te blazen. De laatste jaren passeerden acts als Gary Clark Jr., Perfume Genius, Balthazar, dEUS en zelfs Pete Doherty de revue. Gent Jazz is nooit een zuiver genrefestival geweest. Of beter: het heeft jazz nooit in ‘dat ene vakje’ gestopt. De organisatoren begrijpen al jaren dat het genre fluïde is, een oergenre dat zoveel nieuwe elementen in de muziek heeft gebracht waardoor de invloed voelbaar is in vele andere genres. Amon Tobin heeft zelf genoeg aangegeven dat zijn elektronica veelal gebaseerd is op jazzstructuren. De gemiddelde jazzliefhebber zal het niet graag toegeven maar jawel, Amon Tobin stond érg juist geprogrammeerd op het festival. Ook dit jaar gaat de organisatie rustig op zijn elan door en wederom wisten ze een uitdagende, gevarieerde affiche bijeen te programmeren.
De twee namen die meteen in het oog springen zijn David Byrne (29.06) en The Roots (08.07). De eerste werd bekend met Talking Heads, een band die enkel legendarisch albums maakte en waar onder meer Brian Eno deel van uitmaakte. Byrne komt op Gent Jazz zijn nieuwste album ‘American utopia’ voorstellen. In interviews beloofde hij dat deze tour het meest indrukwekkende is dat hij op poten heeft gezet sinds de Stop Making Sense-tournee van Talking Heads. Zoek daar beelden van op – er is een documentaire over te vinden op het internet – en begrijp waarom die uitspraak het haar op je armen zou moeten doen recht komen. Ook The Roots zijn natuurlijk niet zomaar een groepje. Het huisorkest van Jimmy Fallon onder leiding van drummer Questlove schreef al behoorlijk wat hits en zal het publiek – hoe vreemd de samenstelling ervan soms ook is – moeiteloos meekrijgen met hun stevige live crossover hiphopcomposities.
Uiteraard staan er ook dit jaar enkele grootheden van de jazz op de affiche. Dit jaar uitgenodigd: Pharaoh Sanders (07.07) die zijn naam vereeuwigde door in de jaren zestig een compleet nieuw saxofoongeluid – een uitschuivend geluid op de boventonen, bekend als het laten ‘schreeuwen’ van de sax – te introduceren terwijl hij samen speelde met John Coltrane en Sun Ra. Paolo Conte (06.07) is nog zo’n legende. De 81-jarige Italiaanse jazzpianist zal met zijn melancholische nummers en holle, doorrookte stem inspelen op de emoties van de aanwezigen. Een traan laten is toegestaan. En ja, uw buur een knuffel geven ook – maar enkel een troostende knuffel! Chico Freeman (05.07) speelde dan weer bij iconen als Dizzy Gillespie en Sun Ra en perfectioneerde daar zijn saxofoonkunst. Hij was een veelgevraagde sessiemuzikant die uiteindelijk los brak en een succesvolle solocarrière ontwikkelde. Hudson (05.07) is dan weer een supergroep van Scofield, Medeski, DeJohnette en Grenadier – allen klassebakken die samen speelden met Miles Davis, Herbie Hancock en Keith Jarrett. Zij combineren jazz, rock en wereldmuziek uit de jaren zeventig en komen zo tot interessante herwerkingen van werk van Dylan, Mitchell en Hendrix.
De oude garde is dus zeker vertegenwoordigd maar ook jong en/of opkomend talent krijgt steeds heel wat speelkansen op Gent Jazz. De winnaar van de jaarlijkse ‘Jong Jazz Talent Gent’-prijs is dit jaar Steiger. Zij mogen op zondag 1 juli de mainstage openen. HoGent presenteert die avond op de Garden Stage heel wat opkomende Belgische talenten met Tristan, Screens, het Franstalige Le Manou en Gilman. Die Garden Stage wordt op zondag 8 juli overgenomen door de nieuwe talenten van de Belgische hiphop. Thecolorgrey, K1D, DVTCH NORRIS en Darrel Cole flirten allemaal met crossover muziek die verder gaat dan wat platte beats en snelgesproken teksten. De headliner van die avond is trouwens The Roots dus het is hét moment voor onze Belgen om zieltjes te winnen. Internationaal valt vooral Ambrose Akinmusire (07.07) op, een trompettist die door grootmeester Steve Coleman van de schoolbanken werd geplukt en het tot bij Kendrick Lamar schopte.
Ten slotte moeten we nog een belangrijk punt aan halen; het doet ons deugd om zoveel vrouwelijk talent op de affiche van het festival te zien staan. Waar jazz in de jaren vijftig en zestig nog verguisd werd om zijn patriarchaal karakter, is het tegenwoordig een genre waarin vrouwen – in navolging van legendes als Nina Simone en Billie Holiday – hun plaats opeisen. Op de mainstage vinden we zo Melanie de Biasio (01.07), Belgisch supertalent waar we niet genoeg van kunnen krijgen maar ook Lady Linn (03.07), Selah Sue (08.07) en dé headliner van de toekomst Kandace Springs (06.07). Die laatste werd ontdekt door niemand minder dan Prince en mocht haar debuutplaat opnemen met Larry Klein, de producer van oa Joni Mitchell. Eentje om in ’t oog te houden, zoveel is zeker. Op de Garden Stage zal WWWater (29.06) de eerste avond feestend afsluiten, iets wat drumster Isolde Lasoen met haar XL-optreden (06.07) zeker ook zal doen.
Dit artikel bevat misschien een derde van alle geprogrammeerde acts. Het loont dus ook zeker de moeite om de website er goed op na te kijken. Het enige dat wij wilden aantonen? Dat er voor iedereen wel iets is op Gent Jazz, ook voor zij die zich niet met het genre jazz vereenzelvigen. De organisatoren maken van hun programma een soort speeltuin voor muziekliefhebbers zonder jazz uit het oog te verliezen maar ook zonder het op te dringen.
Meer info via www.gentjazz.com