Als we vorig jaar schreven dat hiphop bezig was aan een opmars in onze contreien, dan was 2015 het jaar waarin het genre alomtegenwoordig werd. Lefto en TLP mochten het er afgelopen week over hebben in De Afspraak en Kendrick Lamar stond hoog genoteerd in de albumlijsten van de vaderlandse kranten.
Dit jaar kende veel releases van high profile-artiesten binnen het genre. Toch knaagt er achteraf een gevoel van teleurstelling. Ondanks een zorgvuldig opgebouwde hype en enkele losse nummers, liet het beloofde ‘Swish’ van Kanye West op zich wachten. Ook Frank Ocean dropte hints naar een nieuw album, maar verdween vervolgens van de aardbodem.
Over het algemeen houden we evenwel een positief gevoel over aan het voorbije jaar. Op nieuwjaarsdag openden Kanye en A$AP Rocky respectievelijk de feestelijkheden met ‘Only one’ en ‘Lord pretty flako joyde 2′, waarna we een aantal maanden kregen om duimen en vingers bij af te likken. De ongecompliceerde party-rap van Rae Sremmurd kleurde de betere feestjes het hele jaar door, Joey Bada$$ debuteerde met een album geheel in traditie van de East Coast en jazztrio BadBadNotGood ging een samenwerking aan met Ghostface Killah. De opmerkelijkste plaat uit die periode was echter Drake’s ‘If you’re reading this, it’s too late’. Uit het niets bracht de Canadees een sterke mixtape uit, die een voorbode bleek te zijn van zijn mediadominantie.
Die periode verbleekte uiteindelijk in het niets ten opzichte van de daaropvolgende maanden met een heleboel verrassingen. Kendrick Lamar liet zijn album een week vroeger dan gepland op de wereld los. De mengeling van hiphop, jazz, soul en funk was, in combinatie met grote actuele verhalen (zoals politiegeweld tegen zwarten) en kleine tijdloze verhalen (Kendrick’s gevecht met depressies), een schot in de roos. Veel tijd om ‘To pimp a butterfly’ te laten bezinken kregen we echter niet, want een week later was Earl Sweatshirts relaas over zijn persoonlijke problemen er. Het duistere en minimalistische ‘I don’t like shit, I don’t go outside’ bleek sterk te contrasteren met Tyler the Creators nieuwe werk. Het (ex-?)medelid van Odd Future tekende voor een verandering van geluid en een meer volwassen boodschap. ‘Cherry bomb’ riep over N.E.R.D.-achtige beats op om je eigen vleugels uit te slaan. Aan de andere kant van het hiphopspectrum presenteerde Young Thug zijn officiële debuut. Hij gaf de critici lik op stuk met een gestructureerd album in plaats van chaotische mixtapes.
Na die periode volgden enkele teleurstellingen. A$AP Rocky kon de verwachtingen niet helemaal inlossen. ‘At.Long.Last.A$AP’ wilde wel een psychedelische richting uitgaan, maar kwam te geforceerd over. Losse nummers als ‘Everyday’ en ‘L$D’ waren niet slecht, maar het album was te langdradig. Dan hadden wij liever de dubbelaar van Vince Staples. Op rake wijze becommentarieerde hij de dagelijkse problemen die hij rond zich zag. Hierdoor kan ‘Summertime ‘06’ zeker opgenomen worden in het canon van de West Coast-hiphop. Wie daar ook nog een hoofdstuk aan toevoegde was Dr. Dre. Het schrappen van ‘Detox’ bleek voor een nieuwe creatieve impuls te zorgen. Verschillende generaties rappers stalen de show, maar vooral Anderson.Paak sprong eruit. Deze r&b-crooner is zeker iemand om volgend jaar in de gaten te houden.
Na de zomermaanden bleven we wat goede hiphop betrof eerder op onze honger zitten. ‘What a time to be alive’ bleek meer hype dan inhoud te zijn. Drake stond verder in de schijnwerpers met het catchy ‘Hotline bling’ en de vele parodieën erop, terwijl Future het uitstekende ‘DS2’ had om op terug te vallen. Travi$ Scott kampte dan weer met teveel uiteenlopende ideeën voor zijn ‘Rodeo’. Ook hier werkten de nummers los van elkaar beter dan in een albumcontext. Uit dezelfde stal van Kanye-protegés gooide Pusha T menig eindejaarslijst in de war. Op ‘Darkest before dawn’ rapt de nieuwe president van G.O.O.D. Music over extreem minimalistische en duistere beats. Gekende thema’s als drugs dealen worden deze keer ook afgewisseld met lyrics over religie (zie ook de fantastische kortfilm bij het album).
What Do You Mean pic.twitter.com/eyhTgR6DCs
— Drake Dancing (@DrakeDancingTo) 20 oktober 2015
Aan de andere kant van de oceaan was het een boerenjaar voor de grime-scene. Skepta kreeg co-signs van onder meer Drake en Kanye, en nieuwe talenten als Mumdance, Novelist en Visionist gaven nieuwe impulsen aan het genre. Nog dichter bij huis stak ook veel talent de kop op. In Nederland gaat het voor de SMIB-crew superhard, Yung Nnelg scoorde een grote hit met ‘Chamos’ en verzorgde het voorprogramma van Young Thug, en ook RayFuego’s ‘Siroop ‘n lottosackas’-ep was van een hoog niveau. Uit dezelfde hoek komen Yung Internet. Hun cokerap vol gevatte oneliners bracht hen in korte tijd naar onder meer het hoofdpodium van Appelsap. Het trio bracht twee keiharde ep’s uit, ‘6 donnies’ en ‘Binnenstad’, waarop zeker bij die laatste een evolutie te merken is van uit de hand gelopen grap naar een gefocuste groep. Het grootste exportproduct uit Nederland dit jaar was het New Wave-experiment van Top Notch. Verschillende rappers en producers zoals Ronnie Flex, Lil Kleine en Jack Chiraq werden opgesloten op de Waddeneilanden om muziek in mekaar te boksen. Het resultaat was een stevige compilatie, en een hit (‘Drank en drugs’). Tegenover al dat jong geweld, toonde De Jeugd van Tegenwoordig dat zij allang geen one hit wonders meer zijn. Op ‘Manon’ worden absolute bangers vervangen door stroperige ballads aan de vrouw achter de titel. Het was ook een album waarop je merkt dat de rol van Bas Bron nog meer doorweegt dan die van de drie rappers samen. Zijn beats waren ook te horen op Donnies ‘Mannelogie’.
Qua hiphop is België nog steeds het kleine broertje van Nederland, maar toch begint er wat te broeien. Concertorganisatie Faded had grootste plannen voor zijn tweejarige bestaan. Die vielen ietwat in het water door afzeggingen van grote namen, maar toch was er voor het eerst een meerdaags hiphopfestival in België. Ook in de underground is er veel beweging. Glints, uit dezelfde stal als Vuurwerk, vermengt hiphop met leftfield elektronica, terwijl de Brusselse Wulfy Benzo meer noise verwerkt in zijn instrumentals.
Kortom: 2015 was een topjaar voor het genre, met sterke releases, veel media-aandacht en een groeiend bereik. Wat 2016 zal brengen, blijft nog koffiedik kijken, maar het zal niet makkelijk zijn om dit jaar te overtreffen.
Foto’s van Kendrick Lamar en A$AP Rocky door Bert Savels.