Xenia Rubinos heeft met ‘Una Rosa’ haar derde studioalbum uitgebracht. De singer-songwriter weet met het album zowel de trots voor haar Caraïbische roots, politieke thema’s als haar persoonlijke gevoelens weer te geven. Ze omhult die verschillende thema’s met een productie en beats die niet alleen fraai en innovatief zijn, maar evenwel verfrissend klinken.

Dat ze trots is op haar afkomst bewijst ze onder andere door bepaalde teksten bewust in het Spaans te zingen. Dit is het geval in bijvoorbeeld ‘Sacude’. “Sacude sacude y Dios que me ayude“, weerklinkt het terwijl de beats steeds heviger en beklemmender worden. Bovendien begint de titeltrack van het album met een dwarsfluit melodie van de Puerto Ricaanse componist José Enrique Pedreira. Wanneer halfweg zwaarmoedige synths het nummer binnen vallen, voelt dit bijna aan als hedendaagse klassieke muziek. Verderop eindigt ‘Cógelo Suave’ met een advertentie over een gemeenschapsschool van Santiago Aranegui en over de mysteries van het universum.

Rubinos is daarenboven alles behalve bang om politieke thema’s aan te kaarten. ‘Who shot ya’, dat overigens ‘I shot the sherrif’ van Bob Marey samplet, kaart zowel het probleem van de gevangen gehouden kinderen aan de Amerikaans-Mexicaanse grens aan. Verder wordt de moord op Breonna Taylor door een politieoptreden in Louisville van vorig jaar vermeld. Ze eindigt het nummer als een waar vrijheidsstrijder: “Alguien preguntará más tarde/Que hiciste?/Hacha y machete/O dormiste?“. (Of vrij vertaald; “Iemand zal later vragen / Wat heb jij gedaan? / Bijl en machete / Of was je aan het slapen?“).

Tenslotte is ze ook heel openlijk over zichzelf. ‘Don’t put me in red’, dat opvallend lijkt op de indie pop van Perfume Genius, gaat over haar haat om een rode spotlight op haar gericht te krijgen op een podium. Op ‘Did my best’ schreeuwt ze quasi om medelijden: “I did my best for you!“, kermt ze uit. ‘Who is this voice’ is dan weer zeer existentieel; “Who is this voice / I am so / I am so“.

Al deze elementen bijeen zorgen dat het album heel divers is. De combinatie met frisse productie maakt dat het album heel ingenieus aanvoelt. Invloeden voor het album komen duidelijk van avant-garde pop, jazz, r&b en hiphop. Dit maakt het album die hokjes te overstijgen. Maar vooral: Xenia Rubinos weet met haar lef een stijl te creëren die haar compleet eigen is mét die mengelmoes aan genres erin verwerkt. Puurder kan het niet worden.