Het laatste wat je Billy Corgan kan verwijten is gemakzucht. Terwijl het met zijn staat van dienst perfect mogelijk is het wat kalmer aan te doen, en live af en toe de grootste hits van stal te halen, blijft hij, balancerend op de grens van gedreven en obsessief, zijn visie delen met de wereld.
Corgans muzikale productie ligt onverminderd erg hoog, hij werpt zich haast als een bezetene op de nieuwe sociale media, en hij broedde jaren op een plan hoe om te gaan met de veranderde situatie binnen de platenindustrie. Eind 2009 zag hij geen heil meer in het uitbrengen van fysieke muziekdragers, en kwam hij op de proppen met het ambitieuze project ‘Teargarden by Kaleidoscope.’ Het opzet bestond erin om 44 nummers digitaal en gratis ter beschikking te stellen van zijn fans (via The Smashing Pumpkins Record Club) in de volgorde dat ze gemaakt werden. Zonder inmenging van een label, opgenomen in Corgans homestudio verschenen ondertussen reeds tien nummers uit deze cyclus, waarvan de eerste acht inmiddels voor de echte verzamelaars tot twee van verzorgd en kunstzinnig artwork voorziene ep’s werden gebundeld. Binnen dit project moet het nieuwe album ‘Oceania’ geplaatst worden. Hoewel ook deze voor iedereen kosteloos te beluisteren valt op het internet, kon de opperpumpkin het blijkbaar toch niet laten om via een major distributiedeal nog eens een ouderwetse, tastbare langspeler op de markt te brengen.
Het concept van ‘Teargarden’ valt terug te brengen tot de Reis van de Dwaas uit het Tarot kaartspel, waarbij een individu evolueert van een staat van niet weten naar een toestand van absolute kennis over het ware zelf. Deze bewustwording verloopt via verschillende stations, namelijk van het onschuldige Kind, over de naïeve Dwaas en de kritiserende Skepticus, naar de alwetende Mysticus. Je hebt niet heel veel goede wil nodig om de carrière van de oorspronkelijke Pumpkins weerspiegeld te zien in deze voortgang. We denken dan respectievelijk aan ‘Gish’ (1991), ‘Siamese Dream’ (1993), ‘Adore’ (1998) en ‘Machina’ (2000), waarbij ‘Mellon Collie’ (1995) een overgang vormt tussen de tweede en derde fase.
Vermits ‘Oceania’ binnen het ‘Teargarden’ geheel samenvalt met de Dwaas, is het niet verwonderlijk dat we op dit album vooral echo’s horen van ‘Siamese Dream.’ Billy Corgan creëerde voor zichzelf de kans om terug te grijpen naar de thematiek van weemoedige liefde, eenzaamheid, geïsoleerdheid en hoop op verlossing waarmee hij indertijd een gevoelige snaar wist te raken bij een ganse generatie. Uit ‘Oceania’ spreekt een onbevangen en absoluut geloof dat de ware liefde alles in orde brengt, je van elke vorm van controle bevrijdt, en zelfs naar een goddelijke hoogte kan tillen. Luister er bijvoorbeeld het titelnummer maar eens op na. Toch blijft dit een overtuiging in hindsight, en zal ze net daarom niet meer dezelfde impact hebben als in de jaren ’90. Hij koppelt het thema deze keer immers vlotjes aan religie en mythologie, en uit het verleden bleek reeds dat toch een groot deel van het Smashing Pumpkins publiek afhaakte toen ze te ver gingen in het opzoeken van de spirituele kant van het verhaal, en de connectie met het dagdagelijkse leven min of meer dreigden te verliezen.
Hoewel je uiteraard ook muzikaal alle bagage hoort die Corgan door de jaren heen bijeensprokkelde (‘Pale Horse’ roept duidelijke herinneringen op aan ‘Adore’), werd het bijtend kritische van de drammende, industriële progrock die sinds het politiek geladen ‘Zeitgeist’ (2007) de sound vormde van de nieuwe Smashing Pumpkins, wat meer afgerond, en horen we de melancholisch warme geborgenheid van ‘Siamese Dream’ geregeld de bovenhand halen. ‘Inkless’ is niet de enige song die zich zo een plaats kan opeisen op deze laatste. ‘Oceania’ is een sfeervol, dromerig, melodieus album, waarop scheurende rocknummers moeiteloos een plaats vinden naast episch psychedelische uitweidingen. We mogen, om af te sluiten, niet vergeten vermelden dat in Billy Corgan nog steeds een begenadigd songschrijver schuilt, en dat hij zich eens te meer profileert als een uiterst originele en technisch erg hoogstaande gitarist.
Uit ondervinding weten we dat het bij de Pumpkins soms jaren duurde voor hun albums de laatste geheimen prijsgaven, vandaar dat een definitieve mening enkele dagen na de release van ‘Oceania’ schier onmogelijk is. Toch durven we stellen dat Billy Corgan aka The Smashing Pumpkins niet alleen een erg sterke langspeler heeft afgeleverd, maar ook veel muziekliefhebbers gelukkig maakt door in zekere zin terug te grijpen naar zijn beginjaren.
Album verdeeld door EMI