The Fall is misschien wel de ultieme cultband, en of dat nu hun bedoeling is, laten we in het midden. Vast staat wel dat Mark E Smith, het brein achter de groep, al meer dan dertig jaar lekker zijn eigen zin doet. In het verleden leidde dat meer dan eens tot een goede plaat, met hier en daar, hou het vooral stil in de buurt van Smith, iets wat je een hitsingle zou kunnen noemen. Hun vorige langspeler ‘Your Future, Our Clutter’ was zelfs een bescheiden succes, geliefd door zowel de critici als de fans van het eerste uur. Het was hun eerste en meteen ook laatste bij Domino Recording Company (Arctic Monkeys, Franz Ferdinand), blijkbaar was hét hipste indie label in de UK toch te beperkend voor de creativiteit van Smith & co.
Op naar Cherry Red Records dan maar voor hun nieuwste: ‘Ersatz GB’. Laat ons meteen met de deur in huis vallen en zeggen waar het op staat. Zij die The Fall niet kennen: begin je ontdekkingstocht alsjeblief met een van hun andere albums. De plaat klinkt, zeker bij een eerste luisterbeurt, bijzonder oppervlakkig, bij momenten op het irrante af. Simpele riffs en banale grooves worden zo lang uitgerokken tot er werkelijk niets van overblijft, zie ‘Nate Will Not Return’ dat afklokt op meer dan 6 minuten. Smiths spoken word (lees vooral: gewauwel, gebrul en overaccentuering) werkt vanaf minuut 1 op de zenuwen. Ook de lyrics zijn van die orde dat je je zorgen zou maken over de mentale toestand van de zanger. Of wat te denken van zinsnedes als: but I’m so sick of Snow Patrol and where to find Esso lubricant and mobile number of nog: I had to wank off the cat to feed the fucking dog? Na een halve plaat is het dan ook een ware verademing om eens wat anders te horen en dat in de vorm van de stem van Elena Poulou, Smiths nieuwe muze. ‘Happi Song’ wordt daarmee, zonder eigenlijk echt veel moeite te moeten doen, een hoogtepunt op deze middelmatige plaat. De meeste songs lijken gewoon te veel op mekaar waardoor de lyrics perfect onderling inwisselbaar zijn zonder dat iemand het zou merken. Een vergelijking met ene ‘Lulu’ is daardoor nooit ver weg, maar dat willen we niet luidop gezegd hebben.
Kunnen we er dan niets goeds over zeggen? Tuurlijk wel. Je kan moeilijk anders dan respect hebben voor die decennialange, rebelse koppigheid van Mark E Smith. Expect the unexpected is zowat het motto van the Fall en dat lijkt 30 jaar na hun ontstaan nog steeds een understatement. In het verleden mocht die haaks-op-alles-en-iedereen mentaliteit het gewenste effect bereiken in de vorm van een goede plaat, de legendarische John Peel vond The Fall niet voor niets zijn favoriete band. Hier heb je toch de indruk dat het de groep aan richting en focus ontbreekt. Is er dan niemand die Neen durft te zeggen tegen Smith? Of het ligt natuurlijk aan ons en zijn wij, gewone stervelingen, gewoonweg niet mee met de trip waar Mark E Smith na 30 jaar op zit.
The Fall live zien kan in 2012 te Lille (l’Aéronef, 06.03, info & tickets). Belgische en Nederlandse live dates kwamen ons voorlopig nog niet ter ore.
Album verdeeld door Suburban