“I draw a line in my life  / Singing this is the new way I behave now  / And actually live by the shape of that sound.” Het zijn de eerste woorden die Evan Stephens Hall zingt op ‘Skylight, de Pinegrove-plaat die eigenlijk veel eerder dit jaar had moeten verschijnen. Dat de band het album nu plots uitbrengt via de eigen Bandcamp-pagina en niet via gekende streamingplatformen te vinden is, heeft alles te maken met een verklaring die Hall zelf schreef nadat hij vond dat hij zijn positie als frontman had gebruikt om vrouwelijke fans seksueel te misbruiken. Hij gaf aan in therapie te gaan, en in volle #metoo leek de beloftevolle toekomst van de band plots verleden tijd. Wat die openingszin des te treffender maakt, is dat het nummer en de rest van de plaat grotendeels onveranderd zijn gebleven sinds ze midden 2017 geschreven werden, enkele maanden voordat Pinegrove op pauze werd gezet na het statement van de frontman.

Toevallig blikken enkele Vlaamse media net deze week terug op een jaar #metoo in Vlaanderen. Nog toevallig kwam de open brief van Hall er enkele weken nadat bij ons Bart De Pauw in november 2017 zelf een filmpje publiceerde waarin hij de aan hem gerichte beschuldigingen publiek maakte. Sinds de hele kwestie rond misbruik en geweld in de culturele sector (en ver daarbuiten) komt de vraag regelmatig op: kan je nog lachen met De Pauw die als VJ Tony zijn liefde voor de – miauwkes – vrouwtjes uit? Mag je het werk van Jan Fabre nog wansmakelijk vinden omdat je de maatschappelijke meerwaarde en schoonheid er niet van inziet, of mag dat voortaan enkel nog omdat het een machtsgeile pervert blijkt? Mag je nog fan zijn van artiesten die blijkbaar in hun persoonlijke leven niet altijd even artistiek zijn? Dat werden de belangrijke vragen – niet langer of honden ballen en stokken enkel terugbrengen omdat ze denken dat wij mensen graag met dingen gooien.

Ducktails, Brand New, Sigur Ros deze week en vele andere muzikanten donderden de afgelopen maanden van hun voetstuk, of wankelden toch danig. Vaak hoor je enkel de beschuldigingen, nooit de uiteindelijke uitspraak of afloop. De schade is dan meestal al aangericht. In het geval van Pinegrove is dat dubbel, omdat Hall zelf met de feiten naar buiten kwam. Bovendien leek het niet om strafbare feiten te gaan, eerder om een gevoel dat volgens hem niet juist was en de mentale schade die hij dacht aangericht te hebben. Uit de muziek van Pinegrove kon je al afleiden dat Hall een gevoelig man is, en de balans leek door te slaan.  Een deel uit zijn tekst:

“i should have more actively acknowledged my position of power as a public figure, and also as a man. i have always tried to approach all of my relationships under the premise of equality, but i see now more clearly that the inherent privilege of my gender and the accumulated privilege of being a recognized performer most certainly impacted this interaction.

and in reflecting on interactions with other people i’ve met through music, i see i could have been better there too. i have been flirtatious with fans and on a few occasions been intimate with people that i’ve met on tour. i’ve reached the conclusion now that that’s not ever appropriate—even if they initiate it. there will always be an unfair power dynamic at play in these situations and it’s not ok for me to ignore that.”

Ondanks Halls overduidelijk overdaad aan empathie, is ‘Skylight’ geen grote “sorry” geworden, geen excuusbrief of vraag om vergiffenis. De twee vierkanten die op de hoes van voorganger ‘Cardinal’ stonden zijn versmolten tot één vlak, als een schilderij van Rothko dat z’n intrinsieke sfeer verspreidt naar de ruimte waarin het hangt – of in dit geval speelt. Het is haast onmogelijk om ‘Skylight’ te beluisteren zonder dat je de voorgeschiedenis in het achterhoofd houdt, en dat is eigenlijk geen slechte zaak. Het geeft een diepte die er aanvankelijk misschien niet was en een extra betekenis aan zinnen die mogelijks heel anders bedoeld waren. Precies zoals dat gaat bij goede muziek, of kunst in het algemeen. Tegelijkertijd kan je in de albumcover natuurlijk ook letterlijk een skylight zien, een venster dat eindelijk weer wat licht binnen laat in Pinegrove.

De nummers op ‘Skylight’ zijn kort en stoppen vaak bruusk, net wanneer ze ergens anders heen lijken te gaan. Het is alsof je in het dagelijks leven alle opvulpraat uit gesprekken zou wissen, tot enkel de essentie overblijft. Goed mogelijk dat de band dat het afgelopen half jaar ook gedaan heeft: alle ruis wegfilteren en de belangrijke dingen proberen kristalliseren in heldere gedachten. Het is ook de laatste keer dat we Nandi Rose Plunkett horen op de toetsen, want zij nam na de opnames afscheid van de band om zich volledig te focussen op haar soloproject Half Waif.

Al snel duiken er enkele oude bekenden op, nummers die in de vergeethoek waren geraakt maar nu schoorvoetend de liefde nieuw leven willen inblazen. ‘Intrepid’ leek gedoemd als single voor een album dat er nooit kwam, maar is nu een blij weerzien. ‘Paterson & Leo’ ontmoetten we al in een demoversie op de deluxe-versie van ‘Cardinal’, en ‘Angelina’ herinnerden we ons nog van verzamelaar ‘Everything so far’. Hoewel ze in de tussentijd weinig veranderd zijn, beluisteren we ze toch met andere oren. Daarnaast zijn er nieuwe ontmoetingen, waarvan we ‘Easy enough’ (die kortstondige harmoniezang!) en ‘Amulets’ (de pracht van onbenut potentieel) het hardste koesteren. Afsluiter ”Light on’ laat de country-invloeden die de band altijd al had het hardst doorschemeren en zet al walsend een punt achter de weemoed.

Je zou Pinegrove kunnen afschrijven op basis van alles wat gebeurd is. Een uitgebreide maar warrige reconstructie van een in de kern al verwarrende situatie kon me geen uitsluitsel geven of ik mijn exemplaar van ‘Cardinal’ nu ritueel moest verbranden. Ik gun de band echter een tweede kans. Voel je vrij om Pinegrove aan je voorbij te laten gaan, maar weet dat je met ‘Skylight’ dan een van de mooiste albums van het jaar mist.

Pinegrove biedt ‘Skylight’ op Bandcamp aan voor een vrije bijdrage. Alle opbrengsten worden integraal verdeeld onder drie goede doelen: Musicares, The American Foundation For Suicide Prevention en het Voting Rights Project.