Chuck D en Flavor Flav zijn levende hiphop-legendes. Samen vormen ze het hart en de ziel van Public Enemy. De hiphopband, die al sinds de jaren ’80 politiek en sociaal geïnspireerde albums uitbrengt, is anno 2020 relevanter dan dat ze in lange tijd geweest is. ‘It takes a nation of millions to hold us back’ en ‘Fear of a black planet’ zijn dertig jaar oude klassiekers die nu nog steeds actueel zijn. Sinds de eeuwwisseling is het muzikale vet wel grotendeels van de soep. De middelmatige platen volgenden elkaar op en de flauwe humor was amper te smaken. Zo werd Flavor Flav eerder dit jaar in het kader van een aprilgrap uit de band gezet, om dan doodleuk terug te keren. Een weinig gesmaakte promotiestunt die hier amper een paar regels tekst verdiende in de gespecialiseerde pers. We liggen met andere woorden niet meer echt wakker van Public Enemy en hun zoveelste album, in dit geval nummer vijftien, ‘What you gonna do when the grid goes down?’.

Dat verandert vrij vlug: de band spaart geen moeite om je wakker te schudden. De sociale en politieke insteek zijn terug van nooit echt helemaal weggeweest te zijn. Gezien de turbulente tijden aan de overkant van de grote oceaan mag dat niet verrassen. De uithalen naar het systeem, Donald Trump, het gebrek aan gerechtigheid en noem maar op lopen als een rode draad doorheen ‘What you gonna do when the grid goes down?’. Het openingssalvo, de intro die het album z’n titel geeft en ‘Grid’ is meteen aanklacht tegen sociale media en hoe de overheid die gebruikt om je in het gareel te houden. En passant zit er nog een venijnige bar in over politiegeweld. Funk-icoon George Clinton en Cypress Hill zorgen voor het extraatje. De toon is meteen gezet.

Het hele album dragen kan Chuck D niet meer, zelfs niet met de hulp van Flavor Flav. Dat hoeft hier niet, want de tracklist loopt over van de gasten. Run DMC fleurt de intro van ‘State of the union (STFU)’ op, waarna Chuck D de spot drijft met Trump zijn kapsel en hem vergelijkt met de nazi’s. De tijd heeft hem alleszins niet milder gemaakt. En best ook, want Public Enemy is op zijn best als ze effectief de staatsvijand nummers één kunnen spelen van het establishment. ‘Fight the power: remix 2020’ is er evenmin naast. Hun hit uit 1989 krijgt hier een knappe facelift. Black Thought, Rapsody, Nas en YG stelen hier elk op hun manier de show in een bijtend nummer over hedendaags Amerika. De kritiek wordt niet gespaard en Rapsody doet, nogmaals, een oproep voor gerechtigheid voor Breonna Taylor. Het is zij die hier vooral de spotlight steelt. ‘RIP blackat’, op het einde van het album, is nog zo’n nummer waarin er stil wordt gestaan bij de ongelijkheid en de vele doden als gevolg daarvan. Nummers als dit geven het album de broodnodige geloofwaardigheid mee.

De band betuigd ook zijn respect voor de al dan niet gevallen helden van het genre. ‘Rest in beats’ is een lofzang naar alle gevallen broeders en op ‘Toxic’ en ‘Yesterday man’ nemen ze de huidige rapwereld onder de loep. ‘Public enemy number won’ is een leuke, frisse toespeling op hun oude hit ‘Public Enemy number 1’. Dat wat er nog overschiet van de Beastie Boys en Run DMC de boel komt opleuken is een pluspunt voor de schare fans van de eerdere uren, zij die opgegroeid zijn met die bands. Tot daar het goeie nieuws.

Want voor de rest krabben we toch vooral in ons haar. ‘What you gonna do when the grid goes down’ is een sterk album en waarschijnlijk het beste dat Public Enemy gemaakt heeft sinds 2000. Desondanks kunnen we het moeilijk ‘nieuw’ noemen. ‘Toxic’, ‘Yesterday Man’, ‘If you can’t beat em, join em’ en ‘Smash the crowd’ verschenen enkele jaren geleden op ‘Nothing is quick in the desert’, een vergeten album dat enkel op Bandcamp werd uitgebracht. De min of meer schaamteloze recyclage doet toch wat afbreuk van het geheel. Niet dat we meer dan tien mensen in onze vriendenkring kunnen vinden die effectief ‘Nothing is quick in the desert’ gehoord hebben, maar toch. Het brengt de vraag naar voor of in plaats van die zeventien nummers durend album we niet beter af waren geweest met een kortere, stevige mixtape.

‘What you gonna do when the grid goes down’ is een essentiële luisterbeurt voor wie van rap en hiphop houdt. Niet alleen zijn het levende legendes die op hun zestigste nog altijd de nood voelen om een relevante sociale en politieke boodschap te verkondigen, ze doen dat met verve eens ze er echt voor gaan. ‘Fight the power: remix 2020’ is daar het beste voorbeeld van. Een hip geluid hoort daar wel niet bij. We worden getrakteerd op de kenmerkende East Coast-hiphop en die klinkt bij moment niet altijd even fris en sprankelend. Desondanks is het jaren geleden dat Public Enemy nog eens zo strak en goed klonk.