Perfume Genius speelt zichzelf schijnbaar moeiteloos in de belangstelling. Of het nu zijn pianoliedjes, Twitter-account of queer popsongs betreft: Mike Hadreas lijkt in alles wat hij doet bovengemiddeld begaafd. Al sinds zijn debuut ‘Learning’ uit 2010 voel je dat hij simpelweg barst van het talent. Hij maakt muziek die, eens het klikt, je niet meer loslaat. Nu, zeven jaar en twee albums later, demonstreert hij dat opmerkelijke talent opnieuw op ‘No shape’.

Het is drie jaar geleden dat we een nieuw album van Perfume Genius te horen kregen. ‘Too bright’ liet veel liefhebbers wat vertwijfeld achter aangezien de kenmerkende lo-fi pianoliedjes, steevast bitterzoet kort en misschien net daardoor zo krachtig –  plots voorgoed verleden tijd leken. De lieveling van menig Duyster-fan wou niet langer in een hoekje met zijn demonen worstelen, maar koos er resoluut voor het gevecht op overrompelende wijze tentoon te spreiden. Op ‘Queen’ lukte dat, om eerlijk te zijn, veel beter dan op de rest van die plaat. Het nummer is van het relevantste dat hij ooit heeft gemaakt. Wanneer we nu naar het nieuwe ‘No shape’ luisteren, voelt ‘Too bright’ vooral aan als een album dat de noodgedwongen brug moest maken tussen het introverte en het extravagante.

Vooruitgestuurde single ‘Slip away’ deed meteen op het allerbeste hopen. Hadreas heeft duidelijk een evolutie doorgemaakt en combineert een nieuw aangewakkerde belangstelling voor het experiment met zijn voorliefde voor dromerigheid en introspectie. De buitenwereld is nog altijd even angstaanjagend en het geluk even breekbaar, al klonken angst en verdriet nog nooit zo euforisch – iets wat overigens voor het hele album geldt. Soms schept zo’n fantastische leadsingle te hoge verwachtingen en evenaart het album dat niveau niet. ‘Slip away’ is misschien wel een van de beste nummers van het album, het is gelukkig allesbehalve een eenzame uitschieter.

Net als op vorig werk staat ook op ‘No shape’ de manier waarop de buitenwereld homoseksualiteit en/of vrouwelijkheid bij jongens en mannen percipieert, centraal. Het meesterlijke ‘Just like love’ is een even krachtig als teder voorbeeld. “They’ll talk / Give them every reason / For child, you walk / Just like love.” Het zou geïnspireerd zijn op een video die de zanger op Facebook tegenkwam, zo verklaarde hij aan NPR. In die video paradeert een zevenjarig jongetje in een jurk door zijn huis waarop zijn moeder hem luidkeels aanmoedigt. Hadreas vond de video prachtig en herkende zijn jongere zelf erin, maar verbond aan het geheel ook een triest randje, aangezien het jongetje in de nabije toekomst onvermijdelijk met een normerende maatschappij zal worden geconfronteerd. “The song is about how divine he is, then and always — that he was born perfect. I don’t care how cheesy that is. I just wanted a song that celebrated him and told him to hold on for a while, because we will all be waiting for him when he moves to the city.”, aldus Hadreas.

Doorheen het hele album horen we een muzikant die het juiste evenwicht zoekt tussen het uitstralen van kracht (als rolmodel en ‘homoseksueel icoon’ naar de buitenwereld toe) en het omgaan met pijn (tijdens zelfreflectie en de vele momenten van vertwijfeling). Wat die pijn en verdriet op ‘No shape’ kenmerkt is de centrale thematiek van transcendentie en het worstelen met het lichaam als een fysiek gegeven. “Burn off every trace / I wanna hover with no shape”, zingt hij op de hymne ‘Wreath’. De zanger komt van ver, heeft een huiveringwekkende verzameling jeugdtrauma’s opgelopen en hoe goed hij ook op weg is te herstellen, rusteloos zal hij altijd blijven. Zeker nu de ‘grote gegronde’ redenen tot droefenis zijn verdwenen en alledaagse angst de bovenhand neemt. Zoals op het prachtige ‘Alan’ bijvoorbeeld – een ode aan zijn levenspartner – waar hij zijn rusteloosheid op hartverscheurende wijze uit de doeken doet. “I’m here / How weird”, zingt hij. Zelden iemand met zo weinig woorden zo’n pijnlijk en indringend gevoel horen overbrengen. Dat geldt overigens voor zo goed als alle nummers: Perfume Genius’ teksten zijn simpel maar ontzagwekkend doeltreffend.

‘No shape’ is echter niet perfect. Het album bevat enkele nummers die qua instrumentatie misschien beter op ‘Too bright’ hadden gepast (bv. ‘Braid’ en ‘Run me through’). Ze verbreken de magie van het o zo belangrijke experiment een beetje. Er staan echter zo veel ongezien sterke en eigenwijze nummers op het album waardoor zoiets snel door de vingers wordt gezien.

Voeg daaraan toe hoe belangrijk Mike Hadreas en zijn muziek zijn voor leden van de lgbtq-gemeenschap en dan waarschijnlijk voornamelijk voor homoseksuele mannen. Dat ‘maatschappelijk’ belang is iets wat in deze review misschien wat onderbelicht is gebleven. Vooral omdat het hem oneer zou aandoen om enkel die functie te belichten en niet zijn muzikale kwaliteiten – die zo uitzonderlijk zijn – te bespreken. De zanger heeft zelf al herhaaldelijk meegedeeld dat hij er – in tegenstelling tot sommige andere homoseksuele kunstenaars en muzikanten – geen enkel probleem mee heeft om een rolmodel te spelen voor al wie zich als queer identificeert. Zo’n rolmodel was namelijk iets waar ook hij als worstelende puber tevergeefs naar op zoek ging. En ook vandaag de dag blijft de manier waarop hij openlijk zijn geaardheid manifesteert ontzettend belangrijk. Niet alleen wegens het gebrek aan voorbeelden maar ook als protest (personal is the political en zo) tegen een nog steeds erg toxisch klimaat voor al wie van de heteronorm afwijkt.

Om even kort samen te vatten: ‘No shape’ klinkt goed, snijdt diep en is belangrijk. Een album dat zich dus op meerdere – en eigenlijk de allerbelangrijkste – vlakken doet gelden. Eentje dat uitzonderlijk en vernieuwend klinkt en waarvan het niet moeilijk is je voor te stellen dat het nog lange tijd heel wat mensen nauw aan het hart zal liggen. De unieke manier waarop Mike Hadreas rusteloos is en worstelt, even dapper is als breekbaar, is een van de krachtigste en mooiste dingen die muziek op dit moment te bieden heeft.

Perfume Genius stelt ‘No shape’ op 9 juni voor in een uitverkochte AB.