“Half of my whole life is gone” begint Mike Hadreas op zijn vijfde album als Perfume Genius. Je wil je hoofd al in je handen verbergen bij zo’n verpletterend existentiële overpeinzing (en dat deden velen ook), maar al na een minuut wordt Hadreas door een sixties kamerorkest naar het licht begeleid. “Shadows soften toward some tender light / In slow-motion, I leave them behind“, besluit hij berustend. 

Pijn en hoop gaan voor Perfume Genius hand in hand. Die paradox loopt als een rode draad doorheen zijn oeuvre. Wie alleen het hartverscheurende in ‘Whole life’ hoort, mist daardoor net het punt. Het helpt als je daarbij de biografie van Hadreas een beetje kent, een man die al jaren vecht tegen de ziekte van Crohn, zijn lichaam omschreef als een rottende perzik (‘My body’) en zichzelf als een tikkende tijdbom (‘Hood’), een man die de suïcidale herinnering aan zijn zeventiende levensjaar verwerkte tot een pianoballade (‘17’) en die muziek begon te maken als uitlaatklep na een ernstige drugsverslaving. Houd er dus rekening mee dat, wanneer Mike Hadreas op zijn 39ste zingt dat de helft van zijn leven voorbij is, dat hij dan ook zingt dat hij nog een half leven te gaan heeft. Voor iemand die zichzelf op bepaalde dagen nooit de veertig zag naderen, is dat op zijn minst een overwinning. 

Zoals hij in de tekst van ‘Whole life’ de balans van zijn leven opmaakt, gebeurt dat op ‘Set my heart on fire immediately’ ook muzikaal. In tegenstelling tot de metamorfoses op zijn vorige platen, vindt Perfume Genius zich deze keer dus niet volledig heruit. Zo mag producer Blake Mills opnieuw opdraven. Met het romantisch-barokke geluid van voorganger ‘No shape’ werd hij nog genomineerd voor een Grammy. De barok schroeven ze nu voor een groot deel terug, maar die soberdere aanpak levert wel de meest toegankelijke en evenwichtige plaat uit zijn carrière op. 

Dat uit zich al in de volgorde van de nummers. Wanneer het halfweg te donker dreigt te worden met het griezelige ‘Leave’, volgt hij dat op met ‘On the floor’, het meest popgevoelige nummer uit zijn carrière. Ook ‘Nothing at all’, Perfume Genius op zijn stoerst, trekt het tempo weer op na het slepende fakkellied ‘Just a touch’.

Single ‘Describe’ maakt dan weer duidelijk hoe vruchtbaar de samenwerking met Mills is. De producer verkent daarin nieuw terrein door een sludgey gitaarpartij uit de jaren 90-handboeken over het nummer uit te smeren, maar halfweg krijgt het een atmosferische staart. Die is van de hand van Hadreas en werd bijna ongewijzigd overgenomen. Fans van het oude werk herkennen er de beklemmende soundscapes uit debuut ‘Learning’ in. Het is zo’n bevredigend moment waar oud en nieuw samenkomen om bijna tastbaar te maken hoezeer Perfume Genius gegroeid is.

Van timide pianist groeide Hadreas op tien jaar tijd uit tot een van de meest-gewaardeerde indie-artiesten. Het zegt genoeg dat de credits tegenwoordig bevolkt worden door sessiemuzikanten die al eens aan de zijde van Bob Dylan of The Who verschijnen. Maar ook de wereld is bijgedraaid. De thema’s die het hart van zijn werk vormen – gender, identiteit en mentale gezondheid – zijn intussen gemeengoed in popmuziek. Hadreas is altijd open geweest over zijn homoseksualiteit, wat in de indiescene van 2010 minder gangbaar was dan je vandaag zou denken. Maar belangrijker nog: het is bepalend voor zijn sound. Bijna niemand kan een nummer zo queer doen klinken. En dan niet op een “Yas queen, we have to stan!“-manier – al kwam culthit ‘Queen’ aardig in de buurt – maar wel in zijn oorspronkelijke betekenis: scheef, onbevattelijk, unheimisch, subversief en griezelig oprecht. 

Op ‘Jason’ haalt hij zo overtuigend herinneringen op aan een sombere one-night-stand dat het bijna voelt alsof je erbij was. In zijn meest breekbare falset beschrijft hij hoe de seksueel verwarde Jason zijn kleren aanhield tijdens de daad. Een klavecimbel illustreert het dubbelzinnige karakter van hun ontmoeting, ze klinkt even vrolijk als ellendig: “he ran his hands up me“, maar ook “tears streaming down on his face“. Strijkers stuwen het nummer uiteindelijk naar zijn climax: “I stole twenty from his blue jeans / I’m pretty sure that he saw me“. Of hoe er ook muziek zit in de uitgesproken queer combinatie van zelfhaat, verlangen en romantiek.

De feestelijke kant van queer identiteit, die van ongegeneerd jezelf zijn en pride, belichaamt Perfume Genius dan weer met ‘Without you’. Aan Pitchfork vertelde de muzikant dat hij een moment verbeeldt waarop hij tevreden in de spiegel kon kijken, niet evident als je worstelt met je lichaam. Vrolijk slaat hij zijn piano aan, maar vooral de twangy countrygitaar werkt subversief. Country staat in zijn thuisland bekend om zijn conservatieve ideeën, maar Hadreas laat de gitaar meefluiten met zijn eigen compositie. 

Het toont aan hoe gretig hij met vorm speelt, een van zijn grote sterktes. Nochtans begon hij pas na zijn twintigste te musiceren, waardoor hij zichzelf als een ‘indringer’ in de muziekwereld beschouwde. Pas nu voelt hij zich voor de volle 100 procent een muzikant. Daardoor is hij ook niet te beroerd om zijn helden te eren, iets wat op dit album opvallend vaak gebeurt. Zo zijn de dreigende strijkers en holle drums op ‘Your body changes everything’ een amalgaam van alles wat Kate Bush op ‘Hounds of Love’ te bieden heeft. Het achtergrondkoortje in ‘On the floor’ is dan weer slim afgekeken van Leonard Cohen. Hadreas plukt waar hij kan en past de stukjes in zijn eigen puzzel.

Helemaal ontroerend wordt het in de outro van ‘Some dream’. “All this for a song“, blikt hij vertwijfeld terug op zijn carrière. Hadreas parafraseert in zijn vocalen Elizabeth Fraser in ‘Song to the siren’ van This Mortal Coil. Is het toeval? De frontvrouw van Cocteau Twins verkoos een teruggetrokken leven boven roem. Voor ons is het antwoord nochtans simpel: natuurlijk, all this for a song! De offers die hij als artiest brengt zijn groot, maar de beloning nog groter. Perfume Genius hertekent wat we voor mogelijk houden. Zijn muziek is een reminder voor ons allen: voor niets gaat de zon op. 

Je hoeft niet verder dan de hoes te kijken. Mike Hadreas met zijn borst ontbloot, gehavend in de strijd, maar zichtbaar en vol voor iedereen. De dagen dat hij zich liever achter zijn piano verstopte, liggen ver achter hem. Vandaag schrijdt hij over het podium alsof hij nooit anders gedaan heeft. Hij danste mee in een voorstelling van choreografe Kate Wallich. Als Hadreas zelfs zijn lichaam, ooit nog die “rottende perzik”, kan ombuigen tot een instrument, waar stopt het dan? Die conclusie trek je ook na het beluisteren van ‘Set my heart on fire immediately’. Perfume Genius kan nu alle kanten uit. Wat een overwinning.