Matthew Cooper, de man achter Eluvium, laat de ambient klanklandschappen à la Brian Eno even achter zich en focust zich op solo pianowerken. ‘Pianoworks’ bundelt dertien nummers die over een periode van tien jaar zijn opgenomen. Dat is best lang als je bedenkt dat de meeste nummers heel repetitief en minimalistisch zijn. Maar die simpliciteit heeft een doel: Eluvium wil kinderen en beginnelingen inspireren om zelf plaats te nemen achter het klavier, ongeacht leeftijd of ervaring. Daarom kan je samen met het album de leadsheet kopen om de muziek mee te spelen. Een aanrader voor wie zich wil vastbijten in arpeggio’s en intervallen. Of het album is geschreven vanuit een didactisch of artistiek perspectief (of beiden) is niet zo duidelijk.

‘Pianoworks’ is het tiende album van de muzikant-componist uit Portland, maar nog maar het tweede waarop enkel de 88 toetsen van zijn piano te horen zijn. Al op ‘An accidental memory in the case of death’ uit 2004 liet hij de gitaardrones en blazers achterwege. Vanuit het less-is-more-concept wil Eluvium duidelijk maken dat muziek niet altijd complex moet zijn. Helaas is simpliciteit evenmin een garantie voor kwaliteit.

Ondanks de weinig suggestieve songtitels geeft Eluvium wel een rode draad mee doorheen het album. ‘Pianoworks’ is “geïnspireerd op de stille gedachten en eenzame observaties van kinderen en de uiteindelijke ontbinding van dat vluchtige, onvervalste wonder van simpele vreugde,” verduidelijkt Matthew Cooper in de press release. Het eerste nummer ‘Recital’ gaat dan ook over de vroegste pianolessen van een kind terwijl naar het einde van de plaat de naïeve verbeelding vermindert. We moeten toegeven dat puur muzikaal die evolutie niet altijd duidelijk is. We zouden speelse, vrolijke melodieën verwachten in het begin en een vergrijsde, monotone klankkleur naar het einde toe. Optimisme is echter ver te zoeken in de repetitieve arpeggio’s van ‘Transfiguration one’ of de trage harmonische verandering in ‘Quiet children’. Door de referentie naar het kinderlijke denken we ook eerder aan Ravel terwijl de muziek eerder neigt naar Satie in een modern jasje of Yann Tiersen. Dromerige melodieën worden beperkt tot een handvol noten in songs van minder dan drie minuten zoals het walsje ‘Masquerade’.

‘Vacuous Plenum’ klinkt overtuigender met de vele voorslagjes en is ook gevarieerder dan de voorgaande tracks: van een speelse motief gaat hij naar een statisch middenstuk. Na het korte ‘Myriad Days’ dat klinkt als een wachtdeuntje voor een internetoperator, sluit Eluvium wel in schoonheid af met de twee laatste nummers, beiden rond de zes minuten. ‘Soliloquy & Aside’ is erg intiem en lijkt alsof de pianist telkens opnieuw moet beginnen, zoekend naar inspiratie (ditmaal is dit positief bedoeld). Een huppelend motiefje sleurt hem erdoor. Afsluiter ‘Empathy for a silhouette’ is zonder twijfel het beste nummer van de plaat: voorzichtig wringen de noten zich tot een eindpunt alsof het kind zich uiteindelijk dan toch moet neerleggen bij zijn of haar verantwoordelijkheden.

‘Pianoworks’ mist emotie en diepgang. Waar vorige ambientplaten – bijvoorbeeld ‘Copla’ uit 2007 – de aandacht eisten zoals enkel goede ambient dat kan, kan je hier bijna niet anders dan hervallen in passief luisteren. Het algoritme van Spotify zal de nummers uit ‘Pianoworks’ wel snel in afspeellijsten als ‘Deep Focus’ of ‘Ambient Relaxation’ plaatsen waardoor de studenten onder ons alsnog van de muziek kunnen genieten in hun blokperiode. Voor de fans is er bovendien een bonusalbum ‘Pianoworks pt.2’ met herwerkingen voor piano van oude nummers.