Brutalistische appartementsblokken, vale tl-verlichting en verloederde speelpleintjes: ziedaar het basisrecept voor ‘Eastern European Nostalgia’. De post-Soviet aesthetic doet het goed op TikTok. Wie zijn jeugd in de Balkanregio doorbracht, herkent de beelden maar al te goed. Gek genoeg weet het troosteloze sfeertje ook mensen van ver buiten Oost-Europa aan te spreken. Misschien heeft de coldwave van Molchat Doma die op de achtergrond van de video’s schalt er iets mee te maken. Wie zal het zeggen?

Die omineuze intro, die drumcomputer van gewapend beton: opener ‘Ty zhe ne znaesh kto ya’ valt binnen als een gepantserde tank. Hier en daar bespeuren we zelfs een streepje industriële new beat. Al kan dat ook muzikaal patriottisme zijn dat de kop opsteekt. De invloed van Front-242 (lees: asgrauwe beats) is in ieder geval nooit ver weg. Het is bovenal fascinerend om te horen hoezeer de Wit-Russen zijn gegroeid sinds hun bescheiden begindagen. De productie op hun eerste twee platen was eerder lo-fi. Alsof ze werden opgenomen in een vochtige kelder. Met hun vorige plaat sloeg de groep een meer gepolijste weg in. Ook ‘Belaya polosa’ mag dan potiger en meer gefinetuned klinken. Té glad wordt het nooit.

De gitaarlijn op ‘Kolesom’ doet denken aan The Cure op valium. Vocaal lijkt zanger Jegor Sjkoetko leentjebuur te spelen bij Elizabeth Fraser, de zangeres van Cocteau Twins. Hij gebruikt zijn stem niet alleen om zijn gedachtenstromen over te brengen. Maar net zoals Fraser eveneens als instrument. Hij laat zinnen aanslepen, echoën en smeert zijn vijftig tinten gitzwart liefst zo breed mogelijk uit. Mocht het nog niet duidelijk zijn: de band opereert maar al te graag in grijswaarden.

Het zijn echter de momenten van variatie die ‘Belaya polosa’ extra kracht bijzetten. Weerklonk er zojuist triphop op ‘Chernye tsvety’? En deed de synthpop van ‘III’ heel even het wolkendek openbreken? De engelachtige vrouwenstem op de achtergrond zal er voor iets tussen zitten. Terug donker, maar daarom niet minder sterk: ‘Beznadezhnyy waltz’. Het interludium klokt af op ‘slechts’ drie minuten. Toch behoort het tot het donkerste materiaal op de plaat. Het stuk ambient lijkt wel een requiem voor een spookstad. Zoeken ze in Doel nog sfeermuziek?

Voor de Russische teksten blijven we aangewezen op Google Translate. ‘Ya tak zusal’ vertaalt simpelweg naar ‘Ben zo moe’. Op het titelnummer luidt een hulpkreet en spelen er gevoelens van angst en depressie. Logisch dat die aardedonkere muziek over zulke thema’s handelt. Toch krijgen ze een onvermijdelijke tweede laag door de huidige geopolitieke situatie. Zo riskeert de band celstraffen in thuisland Wit-Rusland als ze politieke kritiek uiten in hun muziek. Toch sprak het drietal zich ondubbelzinnig uit tegen de Russische agressie. Het Russische leger gebruikt hun muziek echter in militaire propaganda. Wat de zaak alleen maar bitterder doet smaken.

Er heeft altijd een eighties-sfeertje over Molchat Doma gehangen. Nu is die helaas pijnlijk actueel geworden. De onrust, de genadeloze censuur, Brezjnevs unibrow: ‘Belaya polosa’ roept moeiteloos doembeelden uit het verleden én nu op. Maar laten we vooral niet vergeten dat de band met hun vierde album een dijk van een plaat neerzet. ‘Belaya polosa’ beklijft, is uitermate dansbaar en varieert genoeg om nooit te vervelen. De ijzersterke productie lijkt wel uit graniet gehouwen. Ontoepasselijk is dat niet. Het album is nu eenmaal een monument in hun discografie.

26 oktober speelt Molchat Doma in Trix. Info en tickets vind je hier.