Een review schrijven over Mitski is het meest zelfbewuste dat ik ooit gedaan heb. Op Twitter geeft ze journalisten die haar onderbelichte eerste twee albums niet beluisteren een veeg uit de pan, excuseert ze zich bij slachtoffers uitvoerig voor het gebruik van de term ‘Crack baby’ en heeft ze in het algemeen dus het hart op de tong. Dingen die ik daardoor geleerd heb: blanke jongens geven haar graag instructies over hoe ze haar muziek meer als Arctic Monkeys kan laten klinken, ze heeft waarschijnlijk last van één of meerdere angststoornissen, ze is tot nader order quasi dakloos en Drake oké vinden is meer dan oké zolang je beseft hoe problematisch (lees: seksistisch) hij is.
Godzijdank is kritiek niet het eerste waar ik aan denk bij deze plaat. Meer en meer begon ik namelijk gelijkenissen te horen met mijn nummer één plaat van vorig jaar, ‘Carrie & Lowell’. Net als Sufjan Stevens heeft Mitski namelijk een complexe relatie met de metaforenwereld. We vonden misschien geen Bijbeltaal in haar teksten, maar wel een focus op alledaagse dingen (sigarettenrook, een tienerfeestje …) die ze gebruikt om haar emoties uit te drukken en waarbij de exacte link enkel Mitski kent.
Op ‘Puberty 2’ – de verandering van titelgeving van het vorige ‘Bury me at makeout creek’ naar deze zegt misschien al genoeg – heeft de muzikante net als Sufjan een manier gevonden om ons met evenveel beeldtaal toch harder te binden. Alledaagse, stedelijke dingen zijn nog steeds alomtegenwoordig, al verklaart een lied als ‘I bet on losing dogs’ en de tekst van ‘Best American girl’ zichzelf wel.
De band met de realiteit is daarbij nog steeds cruciaal. Sufjan wist ons de perfecte inleiding tot ‘Carrie & Lowell’ te geven met interviews over de dood en psychische staat van zijn moeder, Mitski houdt een permanent online dagboek bij. Het geeft je een makkelijk inzicht in het schrijven van de zangeres over problemen met de huur, vermoeidheid en haar neiging om songs te situeren in kamers en plaatsen. Als een ware ramptoerist is het steeds uitkijken naar de manieren waarop ze haar angsten vorm zal geven in beelden en metaforen.
Dat venster op haar leven helpt ook bij het verwerken van de elementen die ‘Puberty 2’ puberaal maken. Zoals Sufjan zich zoet doorheen pijn en verdriet fluisterde en rijmde, zo is Mitski niet bang om een simpel nummer als ‘Once more to see you’ of tekst als “what do you do with a loving feeling / if the loving feeling makes you all alone / what do you do with a loving feeling / if they only love you when you’re all alone” neer te pennen. De connectie die je makkelijk met haar kan maken geeft de songs al van bij de start een diepere laag en een zekere efficiëntie.
Nog een woordje over de muziek dan? Mitski combineert – hey, net als Sufjan? – het recente met het verleden. Haar klaagmuurstem blijft losgekoppeld van de piano en broeierige, stuwende garagerock blijft de orde van de dag. Deze keer niet uit financiële noodzaak, maar omdat het nog steeds werkt. Wel laat de muzikante haar componerende aard iets meer aan bod. Zo doet de saxofoon haar herintrede en mogen violen uit synths enkele songs begeleiden. Het biedt een zekere prettige evolutie aan een plaat die het voor mij met haar teksten al lang gemaakt had. Hey, net als Sufjan?
Kortom: Mitski bevestigt het bescheiden succes dat ‘Bury me at makeout creek’ boekte en zal daar nu ook eindelijk een Europese tour aan koppelen. Het wordt onwennig meezingen op het kwetsende ‘Crack baby’ en nadat we met onze neus op de rauwe realiteit van de songs zaten. Elders zag ik Mitski uitgeroepen worden tot de stem die indierock nodig had. Ik vermoed eerder dat het vooral het therapeutische van het project Mitski is dat Mitski Miyawaki dringend nodig had.
Op 28 oktober speelt Mitski in de AB (info & tickets).
Album verdeeld door Konkurrent
