Actress schept prikkelende geluidsverhalen op ‘Statik’

door Jonas Van Laere

Darren J. Cunningham was ooit een voetballer voor West Bromwich Albion. Tot een blessure roet in het eten gooide. Bijna 25 jaar later heeft de Brit onder de naam Actress een tiental platen uitgebracht. Met samenwerkingen met Damon Albarn en Sampha, een multimedia interpretatie van Steve Reich’s ‘Different trains’ voor het British Arts Council en een uitgebrachte kortfilm naar aanleiding van de release van zijn plaat ‘Karma & desire’, is het fair om aan te nemen dat Cunningham adelbrieven kan voorleggen. ‘Statik’ is hetgeen wat kenners van Actress mogen verwachten: een sonische, mystieke reis die meer deuren opent dan ze sluit. 

Het mag hopelijk al wat in de lijn der verwachting liggen. ‘Statik’ is geen euforische techno plaat, noch een sombere elektronische kroniek. Al is geen enkele emotie echt uitgesloten bij het beluisteren van de plaat. De eigen state of mind, referentiekader, herinneringen, dromen of andere gedachtegangen zullen ongetwijfeld invloed hebben op de beelden die de muziek van Actress oproept. Het gaat namelijk op ‘Statik’ om meer dan enkelzijdige zintuiglijke waarnemingen. Om dit te faciliteren maakt Actress gebruik van traagheid. Het geeft de geest namelijk ruimte en tijd om beelden te scheppen bij de muziek. 

Opener ‘Hell’ voelt minder demonisch aan dan de titel doet vermoeden. De toon is zacht. Het duister bevat lichtinval en de dreiging lijkt reëel. Dit doet hij steeds vanuit een positief, spannende invalshoek. ‘Rainlines’ bevat de eerste echte beats en is tegelijk een rustpunt. Het licht, krakend geluid van een oude elpee lijkt subtiel te verwijzen naar de druppels uit de titel. We horen een lazy sunday-tune waarbij de ogen zachtjes worden dichtgeknepen. De heupen mogen daarbij langzaam heen en weer wiegen terwijl de zon de regen verdrijft.

Het aquatisch geluid is een terugkerend thema op ‘Statik’. Tijdens ‘Ray’ kan je verdrinken in een betoverend en frivool Atlantis. ‘Six’ zoekt daarna opnieuw de schemerzone op. Daar waar magnifieke lichtspiegelingen en donkere spelonken elkwaar onder de waterlijn afwisselen. De tegenstrijdigheid tussen licht en duister wordt in ‘System verse’ auditief nog scherper gesteld. De voortdurende spanning van pulserende beats en bleeps ten opzichte van het geluid van een heldere onderwaterwereld verheerlijkt de impact van monotone traagheid. 

Of het nu via het draperen van trage geluidsgolven rond lichtzinnige klanken en kosmische echo’s is (‘Café del mars’) of via repetitieve geluiden waarbij wegdeemsterende stemmen je nieuwsgierigheid prikkelen (‘My ways’), Actress doet er alles aan om je regelmatig te laten verdwalen in je eigen gecreëerde universum of geheugenpaleis. ‘Statik’ behartigt en stimuleert daarmee een ongebreidelde vrijheid van denken. Iedereen die over een beeldende geest beschikt en een plek genereert voor een kwaliteitsvolle beleving van de plaat, zal meer dan enkel een auditieve ervaring voorgeschoteld krijgen. 

‘Statik’ vereist weliswaar een bepaalde focus om ze ten volle te kunnen beleven. De plaat prikkelt meerdere zintuigen met zijn transcendente geluidsverhalen. Het zal niet iedereen gegeven zijn zich hierin te verliezen. Wie er in slaagt zal zich verrijkt of verruimt weten door de ervaring.