Een meester is hij, of liever een ustad. Naseeruddin Saami is een beoefenaar van khyal, een traditionele manier van klassieke muziek maken in Hindoestani. Het genre kent zijn wortels kent tot in de dertiende eeuw en werd vrijwel doorgegeven van generatie op generatie. Zelfs onder de constante dreiging van moslim-fundamentalisten heeft de man zijn leven toegewijd aan het leren en verspreiden van muziek. Iets wat recent nog de wereldpers haalde bij de dood van folk-zanger Fawad Andarabi. Het is daarom ook niet geheel ontoevallig dat de release samen valt met de internationale dag van de geweldloosheid.

Saami wordt verder gezien als de laatst levende artiest die de uiterst technische traditie te baas kan en zo lijkt het genre bijna ten dode opgeschreven. Het zit namelijk zo Saami een bereik heeft van maar liefst 49 Surti (of microtomen) per octaaf. In het Westen wordt een octaaf verdeeld over twaalf gelijke intervallen van een halve toonafstand. Vandaar dat een piano twaalf toetsen per octaaf (en er zijn er zeven) kent. Als we kijken naar Oosterse muziek dan zien we dat deze verdeeld is per 22. Om maar even duidelijk te maken hoe indrukwekkend de kunde van Saami op zich al is.

In 2017 werden de eerste stappen gezet om de fantastische muziek van Saami naar een groter publiek te krijgen. Producer Ian Brennan trok naar Pakistan en de man kreeg een contract aangeboden bij Glitterbeat. De rest is, zoals ze zeggen, geschiedenis. Het aangrijpende debuut op ‘God is not a terrorist’ verscheen begin 2019.

Het nieuwe album werd op exact dezelfde manier opgenomen als diens twee voorgangers. De man zit bij voorkeur ‘s nachts op het dak van zijn huis in Karachi, Pakistan. Hij wordt er omringd door zijn zoons die zichzelf The Saami Brothers hebben aangemeten en alles wordt in één take opgenomen. Je voelt, zeker doorheen het centerpiece van de plaat ‘Night falls (desert melody)’, deze nachtelijke atmosfeer prachtig doorschemeren. Saami’s stem sluit daarbij naadloos aan bij de bijna drone-achtige instrumentatie.

Het nummer bouwt gestaag op, constant wisselend in ritmes en tempo. Eens klinkt Saami begeesterend dan wel angstaanjagend. Elders zorgt het toevoegen van meerder vocale lagen voor zalving. Zeker het harmonium en de mans tanpura spelen mee één van de hoofdrollen op de nieuwe plaat. Het bijna halfuur durende nummer kan je probleemloos in trance brengen met Saami’s stem als leiddraad. ‘Prayer for peace’ dat nadien volgt, voelt een beetje als wakker worden. Het nummer is meer gestructureerd en bijna dansbaar van aard door het begeleidingswerk van de tabla’s. Saami klinkt hier misschien nog iéts meer bezwerend dan elders door het probleemloze geswitch in toonhoogtes.

Het derde album onder Glitterbeat van de 77-jarige Ustad Naseeruddin Saami voelt wederom als een verrijking. Niet alleen omdat iedere plaat voelt als een kostbare tijdscapsule die ieder moment wel eens zou kunnen op houden te bestaan. De muziek voelt evenwel als pure rebellie onder het klimaat van de Pakistaans-Afghaanse regio waar de man woont. Onder zijn toegewijde meesterschap voelt deze echter beheerst en gedestilleerd. Het is iets dat je alleen maar kunt bewonderen, zeker wanneer je er met een Westerse bril naar kijkt.