Stilstand is achteruitgang. De woorden moeten vereeuwigd zijn boven Zwangere Guy zijn bed. Sinds 2017 bracht hij al drie soloprojecten uit, eentje met Stikstof en nu dus ‘Brutxxl’, iets wat het in het midden houdt van een deluxe-editie van ‘Brutaal’ en een nieuw project. De tien nummers die eind vorig jaar schenen worden nu aangevuld met acht nieuwe tracks en als een geheel uitgebracht. ‘Brutxxl’ is de toepasselijke titel. Voor de trouwe fans is de balans ietwat minnetjes. Van de achttien nummers kenden we er dus al tien en van de acht nieuwe verschenen er al drie als single. Dat geeft ons slechts vijf echt nieuwe nummers.

Misschien moet het niet meer zijn. Onze mening over ‘Brutaal’ is al een goed jaar bekend, dus veel dieper gaan we daar niet op in. We horen nu waarom dit als een package deal weer uitgebracht wordt: ‘Brutxxl’ borduurt door op de kille, grauwe sfeer die ‘Brutaal’ zo typeerde. Niet verwonderlijk, want vrolijk is Guy duidelijk niet geworden van het voorbije jaar. Net als het overgrote deel van de bevolking zag hij zijn jaar in rook op gaan. In zijn zoektocht naar antwoorden en gemoedsrust staat acteur Josse De Pauw hem bij. In ‘Doorbijter’, de opener, steekt De Pauw meteen van wal. Hij probeert meteen Guy gerust te stellen, dat wat hij al gedaan heeft in zijn leven voldoende is, dat hij aan niemand iets verschuldigd is. Lessen die Guy in gedachten houdt wanneer hij zijn eigen levenswandel fileert. Nieuw is het allemaal niet, zo leerden we al op ‘Wie is Guy?’ al dat Guy zijn sporen in de bouw verdiende, knap is het des te meer. Hij blijft toch een van de scherpste pennen in de Belgische rapgame.

Hij blijft zich onderscheiden als een uitstekende beschouwende rapper. Weinig braggadocious gedoe hier op ‘Brutxxl’ en dat gaat hem goed af. ‘1 uit de 1000’, een van de singles, is opnieuw eentje waarop Guy vooral in de achteruitkijkspiegel blikt. Zijn eerste joint, de fake vrienden, de nachten naar de NBA turen en tijden waarin de zwoele beats van Drake nog niet in de hiphop binnen gesijpeld waren; het komt allemaal aan bod. Niet onze favoriet van de singles, die eer gaat naar ‘Rotjoch’ een al iets ouder nummer waarin hij naar goeie traditie de N-VA en het Vlaams Belang stevig onder schot houdt. Bovendien is het nummer zo ontzettend lekker hard dat we niet kunnen wachten tot dit eindelijk eens live kan gespeeld worden. Complimenten aan Astrofisiks en Chuki Beats voor de heerlijke instrumentals en vooral aan Rotjoch zelf, die deze track wist te ontfutselen aan Zwangere Guy bij zijn gerenommeerde 101 Barz-sessies.

De features zijn eveneens on point. De nieuwe parel van Top Notch, Freddie Konings, toont zijn kwaliteiten op ‘Fally ipupa’. Samen gaan ze lekker over een knappe trapbeat van Chuki Beats. Van Jazz, de spitsbroeder van Stikstof, wisten we al dat hij een geweldige chemie kan creeëren met Zwangere Guy. Dat is op ‘Guttergang 2’ niet anders. Rare Akuma levert een keiharde beat en de opvolger van ‘Guttergang’ is een dijk van een nummer. Hoogstaand is het niet per se, een vlam in de pan des te meer. Al had ‘Brutxxl’ dat misschien niet echt nodig. Wij zijn er alleszins zeer blij mee. Zijn bromance met Jan Paternoster krijgt ook nog zijn momentje, op het knappe ‘Kenny’. Daar beschrijft Guy een schrijnend verhaal van een jonge kerel in Brussel die zijn weg moet zoeken. De ervaringen uit zijn jobs in de jeugdwerkingen in de hoofdstad blijken nog altijd een inspiratiebron voor pijnlijke, maatschappelijk geladen verhalen. De afsluiter is een knappe gitaarsolo van de Black Box Revelation frontman.

De sleuteltrack is echter ‘Kutjaar’. In een pijnlijk accurate bewoordingen neemt Zwangere Guy het op voor de noodlijdende cultuursector. Met de nodige zelfspot lacht hij samen met Josse De Pauw om zijn eigen gouden platen en het feit dat hij het misschien niet zo hard nodig heeft als de rest, maar de boodschap blijft toch bikkelhard: 2020 is een verloren jaar voor de cultuurindustrie. Toepasselijke titel dus. Het signaleert ook wat iets wat al aan bod kwam in ‘Papa ZG’, namelijk dat Guy zichzelf wel voor de kar wil spannen. Als boegbeeld van de Brusselse scene ligt het hem nauw aan het hart en hij laat dus geen kans passeren om het aan te kaarten.

Dat alles samen maakt van ‘Brutxxl’ een van de relevantste platen van dit jaar. Brandend actueel, tot op het punt dat het brandwondjes achterlaat op de ziel van de luisteraar. Acht nummers die uitblinken in hun onversneden kwaliteit, waarvan enkele zo scherp dat het pijn doet. Het enige wat we kunnen aanstippen als puntje van kritiek (buiten dat we meer nieuwe nummers wilden in plaats van tien oude) is dat Zwangere Guy er al een eindje niet meer in slaagt om echt nieuwe flows te verzinnen. Zijn wordplay is eveneens lichtjes aan het stagneren, met veel dezelfde trucs. Maar goed, wie zo blijft vlammen en imponeren, kan zich wel ietwat permitteren om af en toe op zeker te spelen. De beste eindejaarsconference die je dit jaar zult horen.