Julien Rose Baker is nog maar tweeëntwintig jaar oud maar heeft een oude ziel. Is dat een dooddoener? Misschien wel maar soms is het ook gewoon de waarheid. De jonge muzikante uit Memphis, Tennessee wandelde in 2015 de indiewereld binnen door de grote poort met haar innemende debuut ‘Sprained ankle’, een verzameling fragiele tracks vol meeslepende teksten over haar gedachten en emoties en minimalistische instrumentatie. Het album eindigde hoog in vele eindejaarslijsten en ook opvolger ‘Turn out the lights’ (2017) – met een iets meer ontwikkelde sound en meer verhalende lyrics – werd lovend ontvangen door publiek en critici. Baker ging van voorprogramma’s voor Death Cab For Cutie, Conor Oberst en Belle & Sebastian naar wereldwijde headlinetours.
Foto’s door Tinne Conjaerts
In België had de Botanique het voorrecht om een podium te bieden aan de Amerikaanse. Een nieuw concertseizoen op gang trappen terwijl het festivalseizoen nog aan het uitdoven is, is geen sinecure maar Baker wist de Orangerie toch aangenaam gevuld te krijgen. Het opvallendste was echter dat alle aanwezigen immens veel respect toonden voor de jonge muzikante. Vanaf de eerste noten van opener ‘Appointments’ zou het publiek zich hullen in een sereniteit die we de laatste jaren soms misten in België. Wat is de aantrekkingskracht van Baker? Hoe komt het dat zij – voor het merendeel van de set moederziel alleen op het podium – haar fans zo stil krijgt? Het was misschien de rust die de frêle vrouw zelf uitstraalde terwijl ze haar diepste emoties deelde met haar contemplatieve teksten vol catharsis, zelfanalyse, twijfel en onzekerheid. Of de bevlogen manier waarop ze accenten in haar begeleiding legde. Hard-zacht, luid-stil, uithalen en dimmen.
In ‘Sprained ankle’ vergeleek ze zichzelf met een marathonloper met omgeslagen enkel. “Blijven doorgaan, hoe pijnlijk het ook is” is iets wat terug komt in vele teksten van de Amerikaanse. Het is echter een van de weinige analogieën waarop je haar kunt betrappen want Julien is meestal gewoon heel erg rechtuit over wat er in haar om gaat, wat ze voelt of gevoeld heeft. Ze is een voortrekker van een hele groep jonge artiesten die geen heil meer zoeken in het verpakken van emoties. Haar teksten zijn rauw, eerlijk, authentiek. In ‘Hurt less’ vertelt ze hoe ze normaal nooit een gordel droeg. Het kon haar niet schelen dat ze door de voorruit gekatapulteerd zou worden, ze zou niets achter laten. Op het einde van het nummer besluit ze met “This year I’ve started wearing safety belts when I’m driving, because when I’m with you I don’t have to think about myself and it hurts less”. Ze draagt haar gordel nog steeds niet voor zichzelf maar ze heeft iemand die achter zou blijven mocht ze sterven. Baker vertelt openlijk over haar depressies en zwarte gedachten maar blijft er niet in vast zitten. Ze benadrukt ook de dingen die haar beter gemaakt hebben, mensen rondom haar die haar geholpen hebben of de groepstherapie die ze ooit volgde (‘Happy to be here’).
De prachtige teksten ondersteunde ze live zelf op gitaar en piano. Heel soms kwam daar een loopstation aan te pas waardoor nummers als ‘Sprained ankle’ en ‘Sour breath’ wat meer kracht kregen. Ongeveer de helft van de tijd werd ze ook bijgestaan door Camille Faulkner op viool. Het ijle geluid van het instrument voegde de juiste hoeveelheid extra emotie toe zonder sentimenteel te worden. Melancholie op het scherpst van de snee. Voor vocale uithalen (‘Shadowboxing’, ‘Televangelist’) nam Baker steeds wat afstand van de microfoon om zo de extra kracht toch zacht te verpakken en de flow van de nummers niet te verstoren. Ze toonde zich een rasechte muzikante die snapt hoe ze dingen moet aanpakken. Hoe zoekend ze soms is in haar teksten, hoe verlegen ze lijkt tussen nummers, zo zelfzeker is ze eenmaal ze begint met spelen.
“Ik denk dat we te veel bezig zijn met tegenstellingen: je bent normaal of abnormaal, gelukkig of verdrietig. Maar ik denk dat absolute normaliteit of totaal geluk helemaal niet bestaat. Dat is onmogelijk. Dus in plaats van op zoek te gaan naar iets dat onhaalbaar is, kun je beter vrede hebben met wie je bent, en de eigenschappen die je lelijk of moeilijk vindt leren omarmen,” liet Baker optekenen in een interview met 3voor12. Ze is nog maar tweeëntwintig jaar maar snapt zichzelf, haar emoties en de wereld beter dan vele van haar leeftijdsgenoten. Net daarom hoeft ze in haar teksten niet te vervallen in semi-poëzie of heeft ze een band nodig om een volle sound te creëeren. Ze kan gewoon vertellen vanuit haar eigen ervaringen en verworven inzichten en wijsheid. Dat mag ze van ons nog erg lang blijven doen. Wij leren er namelijk ook het een en het ander van bij. Misschien zou iedereen wat meer naar Julien Baker moeten luisteren, het is allesbehalve een marteling.
In de Botanique kan je binnenkort onder andere Shannon & The Clams (07.09), Her’s (18.09) en Half Waif (21.09) aan het werk zien. Een volledig overzicht vind je op de website van de zaal.