Dit jaar kijkt de Indiestyle-redactie af en toe achterom met Indie2020. Vandaag zoomen we in op scandipop en de vrouwen die vaak al op jonge leeftijd wereldwijd bijklank krijgen.
Robyn, Lykke Li, MØ, Sigrid, Tove Lo, Anna of the North, en nog vele anderen. Het indrukwekkende lijstje aan invloedrijke vrouwelijke popsterren uit Scandinavië lijkt oneindig en bouwt op een onbekende succesformule. Hoewel ook metal en dance een sterke muziekscene hebben in het hoge noorden, is het “scandipop” die sinds twintig jaar de wereld in de ban houdt en er ook commercieel het beste voor staat. Zweden is na Canada de grootste uitvoerder van muziek ten opzichte van hun economie. De Scandinavische landen hebben geen al te grote bevolking en toch weten vooral vrouwelijke artiesten deals te sluiten met grote labels als Island Records en Universal. Daarnaast spelen ze op de podia van Glastonbury tot Coachella en van Rock Werchter tot Lollapalooza.
Zweden boven
Zweden heeft sinds jaar en dag het voortouw genomen in de exploratie van het poplandschap. Opeenvolgend toonden ABBA, Roxette en The Cardigans aan dat je als Zweedse groep ook internationale weerklank kan hebben. Al citeren de hedendaagse popsterren eerder hun Amerikaanse tegenhangers als muzikale invloeden. De eerste vrouw die dit nalatenschap omzette in succes was Robyn uit Stockholm. Na enkele hits op haar debuutalbum ‘Robyn is here’ uit 1995 bevestigde ze vooral met de ‘Body talk’-trilogie uit 2010 dat Zweden ook na de eeuwwisseling nog niet uitgezongen was. ‘Dancing on my own’ is bij velen nog steeds de festivalfavoriet en is vastgeroest in ons collectief geheugen. Twee jaar geleden overtuigde ze ons met haar jongste album ‘Honey’. Landgenoot Lykke Li kwam pas in 2007 op het wereldtoneel met haar hit ‘Little bit’ maar behoort evenzeer tot de eerste generatie superwomen. Haar fragiele stem plaatst ze steevast bovenop een complexe, intimiderende instrumentatie. Dankzij de remix van ‘I follow rivers’ door de Belgische The Magician kent iedereen hier haar naam. Met haar jongste album ‘So sad so sexy’ uit 2018 blijft ze haar peers inspireren.
Naast eigenzinnige podiumbeesten werd Zweden ook achter de schermen op de kaart gezet. Producer en songwriter Max Martin schreef in de late jaren negentig enkele legendarische hits voor Amerikaanse artiesten. Een korte greep uit zijn oeuvre: ‘…Baby one more time’, ‘I want it that way’ en later ‘I kissed a girl’ en ‘Shake it off’. Met maar liefst drieëntwintig nummer één hits in de VS moet hij enkel Paul McCartney voor laten gaan. Dankzij zijn succes kon hij vele internationale artiesten lokken naar de Cheiron studio’s in Stockholm. Tussen de enkele Scandinavische namen waarmee hij werkte zien we Robyn, onder andere voor ‘Show me love’. En laten we niet vergeten dat het grootste streamingplatform Spotify ook haar hoofdzetel heeft in Stockholm. Martin werkte in 2017 samen met Spotify het Equalizerproject uit om vrouwelijke artiesten meer in de kijker te zetten, want zelfs de Zweedse muziekindustrie was/is nog een mannenwereld.
In interviews geven verschillende jonge muzikanten aan dat het Zweedse of Noorse onderwijs een grote rol speelde bij hun artistieke ontwikkeling. Muzieklessen worden er goed gesubsidieerd en muziek kan zelfs een hoofdvak zijn in high school. Dat muziek zo’n groot deel uitmaakt van de ontwikkeling van een kind, reflecteert zich in de status die muziek heeft in de Scandinavische samenleving. Muzikant is een job als een ander en krijgt een gelijkwaardige sociale en financiële behandeling als pakweg een loodgieter of kantoorbediende.
Het gunstige muziekklimaat, en niet de strenge winters, bracht de afgelopen jaren nog meer Zweeds talent voort. Robyn en Lykke Li zijn een inspiratie voor vele jonge Zweedse muzikanten. Zoals alle anderen vereenvoudigd ook Tove Lo haar echte naam in de zoektocht naar een doorbraak. Sinds haar debuutalbum ‘Queen of the clouds’ in 2014 combineert ze catchy popmuziek met pakkende eerlijkheid en wist ze Max Martin als frequente producer te strikken. Ze schreef overigens mee aan nummers voor onder meer Icona Pop (ook Zweeds!), Lorde en Ellie Goulding. Ze heeft ondertussen al vier albums onder haar naam staan. Zara Larsson debuteerde wat vroeger na het winnen van een Zweedse talentenjacht en tekende op vijftienjarige leeftijd al een Zweeds platencontract. Haar tweede plaat ‘So good’ uit 2017 wist ook te overtuigen in de rest van Europa en in de VS. Niemand die de zomerse monsterhit ‘Lush life’ niet kan meeneuriën.
Als laatste in het rijtje van deze tweede generatie staat Tove Styrke, ditmaal niet uit Stockholm maar uit het desolate noorden. Na twee albums viel ze voor het eerst wereldwijd op met de single ‘Say my name’ uit 2017. Tegen de tijd dat ze één jaar later haar derde album ‘Sway’ releaste waren alle muziekmagazines en festivals op de kar gesprongen. Ze verzorgde later het voorprogramma van Lorde, een groot voorbeeld voor velen. Melancholie en drama krijgen dan ook een bijzondere plaats in de Scandinavische popmuziek.
Scandipop groeit
“Als ze het in Zweden kunnen, moeten het hier ook lukken,” moeten veel Noorse en Deense muzikanten gedacht hebben. Al snel volgden in de buurlanden van Zweden gelijkaardige succesverhalen. De revelatie van Noorwegen in 2017 was Sigrid met haar debuutep ‘Don’t kill my vibe’ waarop ieder refrein lijkt te exploderen en ze zich vocaal atletisch bewijst. Ondertussen pakte ze het op ‘Sucker punch’ nog grootser aan, werd ze verkozen tot “British Sound of 2018” en groeiden de podia waarop ze wereldwijd speelt aanzienlijk. Uit hetzelfde pittoresk Noorse dorpje Ålesund komt Aurora, tevens een goede vriendin van Sigrid. Wellicht de meest excentrieke uit dit lijstje zingt de soundtrack van ‘Frozen 2’ maar wist ons eerder al te overtuigen met haar debuut ‘All my demons greeting me as a friend’ uit 2016. Zorgvuldig wisselt ze elektronica af met akoestische momenten waarin haar stem een betovering uitspreekt. Haar twee volgende albums werden een dubbelconcept en zwemmen in dezelfde eigenzinnige vijver als Björk en Lykke Li. De artiestennaam Anna of the North geeft al aan dat de zangeres uit Oslo uit dezelfde Scandinavische popmachine komt. Haar muziek is echter ingetogener dan haar landgenoten en ze geniet eerder van een indiestatus. Hoewel ze meermaals te horen is op ‘Flower boy’ van Tyler, The Creator, hebben haar twee smaakvolle albums een bescheidener commercieel succes. En dan is er nog Girl In Red, die met haar energieke gitaarpop binnenkort haar eerste album uitbrengt en daarmee wel eens goed zou kunnen scoren.
Uit Denemarken is er één zangeres die al relatief vroeg het voorbeeld uit Zweden volgde: MØ. Haar debuut kwam er al in 2014 en kort nadien kreeg ze wereldfaam door met Major Lazor in zee te gaan op ‘Lean on’. Het is slechts een van de vele grote samenwerkingen die ze ook opneemt op haar jongste plaat ‘Forever neverland’.
Nu zijn er de laatste jaren nog enkele Scandinavische artiesten voorzichtig aan het doorbreken. Op onze radar staan alvast Dagny uit Noorwegen en Shy Martin uit Zweden die al een hele reeks up-tempo singles uit hebben gebracht. Skott komt uit de Zweedse folktraditie en volgt op haar spiksplinternieuw debuut de voetsporen van zowel Florence & The Machine als Lana Del Rey. Alma is de eerste Finse naam die we noteren en staat klaar om dit jaar haar debuutalbum uit te brengen. Denk bij haar eerder aan SIA. De Noorse Okay Kaya valt met haar trage, jazzy indiemuziek wat uit de boot en heeft zich ondertussen ook in New York gevestigd. Zowel haar debuut als jongste plaat ‘Watch this liquid pour itself’ kreeg ons volledig mee.
Bij de bovenstaande voorbeelden mag er een duidelijk hoek af en wordt er verder gekeken dan enkel de heersende trends. Telkens wordt er van het ideaalbeeld van een popster weggewandeld. Soms is dit in de muziek al te horen door ongewone instrumentatie, folkelementen of een uniek stemgeluid. Heel vaak vinden de zangeressen het wereldtoneel door een feature te zingen bij een internationale naam uit de pop- of dancemuziek. Dat de meest voorkomende taal in “scandipop” Engels is, helpt daarbij. Als een muzikaal stockholmsyndroom worden we op die manier verliefd op de nummers die ons zo in de ban houden. Van tijd tot tijd worden ook de hitlijsten wereldwijd zonder veel moeite gedomineerd door deze Scandinavische helden. Het blijft echter een mysterie of een winterduik tussen de fjorden ofwel ABBA’s ‘Dancing queen’ de oorzaak is van al dit talent.
Met deze Spotifylijst ben je helemaal mee met wat er gaande is bij onze meest noordelijke vrienden.