In de schaduw van de mastodont van de avant-gardemuziek Le Guess Who? vindt in Gent al vijf jaar lang het Eastern Daze Festival plaats. Het festival is een samenwerking tussen Vooruit, KRAAK, Kaskcinema en KASK/Mediakunst dat drie dagen lang op ontdekkingstocht gaat doorheen vooruitstrevende, minimalistische, (non-)folk en niet-westerse tradities. “Vijf jaar geleden wilden we Pelt overbrengen. Het leek ons de perfecte match met het legendarische The Master Musicians of Jajouka — ooit door Brian Jones omschreven als 3000 jaar oude rock ’n’ roll. The Master Musicians zijn een voorbeeld van een niet-westerse band die de clichés van wereldmuziek overstijgt. Bovendien beschouwt Pelt de band als dé reden om muziek te maken. En voilà, opeens hadden we een festival dat los doorheen genres, regio’s en identiteitskwesties kijkt. Goede, inspirerende muziek is nu eenmaal universeel. En er valt veel te vertellen over waar pakweg folk en etnische muziek in elkaar overlopen; waar westerse avant-garde inspiratie vindt in niet-westerse tradities zoals Indiase raga, en omgekeerd — veel Touareg blues zoals Tinariwen is beïnvloed door de circulatie van oude, kapotte Jimi Hendrix-tapes in de Sahel”. Eastern Daze sleept naar eigen zeggen ‘ongekende, niet-Europese muziek doorheen de zompige geschiedenis van westerse avant-garde en terug’. Voor het festival van start gaat, prijzen de mensen achter KRAAK je vijf artiesten aan waarom je van 22 tot en met 24 november zeker eens moet afzakken naar de Gentse binnenstad.
22.11 Pekka Airaksinen (Kaskcinema)
Pekka Airaksinen is een visionair binnen de Finse avant-garde en experimentele muziek. Hij was oprichter van het legendarische performance-collectief The Sperm en zette vroeg in de jaren zeventig het ijkpunt voor undergroundmuziek met platen als ‘One point light’ en ‘Buddhas of the golden light’. “Die eerste moet een van de vroegste Finse tapecollageplaten zijn. Airaksinen combineert esotherische improvisatie met brute avant-garde-experimenten. Zijn ‘Buddhas of the golden light’ is dan weer een kruising tussen proto-techno en kosmische jazz, en het is duidelijk waar Jamal Moss, beter bekend als Hieroglyphic Being, de mosterd heeft gehaald, net als de hele Finse elektronicascene van afgelopen jaren.” Dit concert is dan ook een unieke kans om deze onmiskenbare legende aan het werk te zien.
24.11 Gwenifer Raymond (Vooruit – Balzaal)
“Gwenifer Raymonds laatste plaat, toepasselijk ‘You were never much of a dancer’, sloeg in als een bom een paar maanden geleden. Elk nummer op de plaat is een akoestische sologitaarparel, in de American Primitives-traditie. Haar muziek stelt op een dieper niveau de westerse tijdsopvatting in vraag, net zoals alle etnische trancemuziek en bij minimalisme. Het is enerverend dat in tijden die geobsedeerd zijn door het ‘nieuwe’ — je krijgt continu updates in je feed, hypes en stijlen volgen elkaar in ijltempo op — iemand als Gwenifer Raymond doelbewust kiest voor traditie en ambacht.”
24.11 Het Interstedelijk Harmoniumverbond (Vooruit – Domzaal)
Het Interstedelijk Harmoniumverbond is een samenwerking tussen vier drijvende krachten binnen de Belgische avant-garde, namelijk Hellvete, DSR Lines, Edgar Wappenhalter en Ameel Brecht. Een samenwerking die al een tijdje op til was volgens KRAAK: “We brachten 10 jaar geleden de eerste plaat uit van Hellvete, de drijvende kracht achter het Verbond. Twee jaar geleden lanceerde hij tussen pot en pint het idee dat hij een akoestische harmoniumplaat wilde maken — niet toevallig met veel tips voor het Eastern Daze Festival; Hellvete is namelijk een grote kenner van zowel minimalistische avant-garde als van etnische muziek. We waren meteen enthousiast aangezien zijn muziek prachtig illustreert hoe Indiase en avant-gardetradities elkaar vinden in de huidige off-stream scene.” Het kwartet heeft een eenvoudige en authentieke missie: maximalisme door minimalisme. Hun instrumenten: vier Indische harmoniums met als resultaat een diepe luisterervaring, die je ziel en geest het universum in katapulteert. Hun concert op het Eastern Daze Festival is een première en een voorproefje voor de plaat die KRAAK in maart 2019 zal uitbrengen.
24.11 Chouk Bwa & The Ångströmers (Vooruit – Balzaal)
De concerten van Chouk Bwa & The Ångströmers zijn psychedelische ervaringen pur sang, en zijn rituelen die de luisteraar meenemen in een trip die losstaat van een standaard tijdservaring. “De band is een voorbeeld hoe westerse en niet-westerse muziek direct beïnvloeden. The Ångströmers zijn twee Frans-Brusselse noisefanaten, Fred Alstadt en Nico Remus. Ze beïnvloedden Chouk Bwa’s traditionele voodoomuziek met noise en dub-experimenten, waardoor de bands sound forser en psychedelischer wordt. Omgekeerd zijn de twee zwaar beïnvloed door de trance die Chouk Bwa creëert met een minimum aan middelen. Het project is tevens een antwoord op de felbesproken identiteitskwestie, zonder dat er een expliciet politiek standpunt ingenomen wordt.” Voodoo wordt al te gemakkelijk weggezet als een karikatuur waarin poppetjes met naalden, zwarte magie en andere idiote clichés de hoofdrol spelen. Een voorbeeld van (neo-)koloniale stereotypering van zwarte culturen als anders, gevaarlijk, donker en obscuur. “Chouk Bwa ontkracht deze clichés. Ze zijn trots op hun cultuur, die in realiteit een diep-spirituele levensbeschouwing is die draait om openheid, vriendschap en gemeenschap.”
24.11 Pierre-Jean Croset (Vooruit – Domzaal)
Pierre-Jean Crosets minimalistische composities zijn een voorbeeld van avant-garde-exotisme. De instrumentbouwer, etnomusicoloog en componist omarmt John Cages concept ‘music of the spheres’. Hiertoe ontwikkelde hij een 18-snarige lier, waarop hij vrije en meditatieve stukken speelt. Zijn werk verraadt zowel invloeden van Amerikaanse minimalisten als van Indonesische gamelan en Indiase raga. “We hadden nog nooit van Croset gehoord, tot Ångström Records ons vertelde dat ze Crosets eerste plaat gingen heruitbrengen. De plaat bleek een unieke en vergeten parel, enkel gekend onder crate diggers. We draaiden de plaat zowat grijs, dus toen Fred (van het label) ons vertelde dat Pierre-Jean opnieuw wilde optreden, moesten we geen twee keer nadenken.”
Het westen vat tijd rechtlijnig op. Zowel etnische trance als westers minimalisme draait echter rond een circulaire tijdservaring: tijdens een concert kan je het gevoel hebben dat er zowel tien minuten als drie uren verstreken kunnen zijn, omdat er geen standaard songstructuren zijn. Het Eastern Daze Festival draait volledig om die ervaring met de concerten van Kali Malone, 75 Dollar Bill, Chouk Bwa & The Ångströmers en Het Interstedelijk Harmoniumverbond. Anderzijds bewijzen Croset en Airaksinen dat muziekgeschiedenis circulair is: oude platen krijgen een nieuw leven en is opnieuw relevant. “Misschien is dat eigen aan ‘avant-garde’ — letterlijk de tijd voor zijn”, beschrijft KRAAK. “Muziek die toen werd gemaakt, werd destijds misschien niet begrepen maar blijkt jaren later eigentijds en relevant.”
Voor tickets en info kun je terecht op de website van het festival. Daarnaast brengt KRAAK een nieuwe editie van het Free Form-magazine The Avant-Guardian uit, met interviews en artikels over Eastern Daze Festival.