Luis Vasquez bestempelen als een gekweld persoon zou een understatement zijn. Al bijna tien jaar functioneert het compromisloze postpunk-project The Soft Moon als uitlaatklep voor de donkere gedachtestroom van de Oaklandse producer. ‘Criminal’, zijn vierde plaat (en z’n eerste voor het befaamde Sacred Bones-label) is naar eigen zeggen een manier om uit de biecht te klappen over zijn tumultueuze verleden, waarin schuldgevoel, zelfhaat en geweld een grote rol speelden. Dat dit de meest intense plaat uit z’n carrière geworden is, voelt bijgevolg niet als een verrassing.
Het brute geweld van de sterke single ‘Burn’ loodst ons zonder waarschuwing binnen in de gitzwarte psyche van Vasquez, om ons vervolgens tien songs lang te gijzelen in de vorm van mechanisch gedreun en onheilspellende baslijnen, vergezeld door gitaren en synths die tekeergaan als cirkelzagen. In dat opzicht ligt ‘Criminal’ wat in het verlengde van de vorige lp. ‘Deeper’ vermengde eveneens industrial à la Nine Inch Nails met onbeheerste darkwave. Het verschil is dat het er nog extremer aan toegaat op ‘Criminal’, waardoor die toch net wat zwaarder op de maag ligt.
Naast de openingstrack is ook de tweede single ‘It Kills’ een schot in de roos, gedreven door een gotische eighties gitaarriff en een even catchy als destructief refrein. ‘The pain’ is dan weer The Soft Moon volgens het boekje, maar het is onmogelijk om niet op te gaan in die melodieuze bas en dat pompende krautrock-ritme. Het instrumentale ‘ILL’ doet zijn titel alle eer aan: die misselijkmakende climax doet je ingewanden werkelijk binnenstebuiten keren.
Met ‘Give something’ en ‘Young’ bewijst Vasquez dat niet elk nummer een dansbaar tempo behoeft. In de eerstgenoemde track speelt hij zijn hoge vocalen uit tegen een postapocalyptisch landschap, terwijl bij ‘Young’ vooral die gigantische synthesizergolven imponeren en onze trommelvliezen ter verandering eens worden gestreeld in plaats van doorboord. ‘Criminal’ kent overigens ook twee dipjes: derde single ‘Choke’ en ‘Like a father’ bezwijken als het ware onder hun eigen monotone gedaver.
Vasquez is tekstueel opvallend expressief op ‘Criminal’. Desondanks komen we bitter weinig te weten over zijn zogenaamde fouten uit het verleden. Teksten als “This guilt is a problem, you’re the ghost of my problem” of “Take your time, crush me right” laten dat niet echt toe. Dat hij schuldgevoelens heeft en daaronder lijdt, is intussen wel duidelijk. De lyrics gaan echter niet diep genoeg om enige vorm van empathie op te wekken. ‘Criminal’ teert voornamelijk op de gewelddadige muzikale inkleuring – en die wordt na een tijdje toch wat eentonig.
De bij momenten stompzinnige teksten en enkele misstapjes buiten beschouwing gelaten, is ‘Criminal’ zeker een geslaagd album dat Vasquez’ leed duidelijk voelbaar maakt. Doordat de agressieve songs als vier gesloten muren op je af komen, is het echter pas mogelijk om op adem te komen in het laatste nummer. Wat meer afwisseling in sound of strategisch geplaatste rustpunten zouden het geheel aantrekkelijker maken, maar als we ergens hoofdpijn van moeten krijgen, dan liefst van The Soft Moon.
Wie benieuwd is hoe The Soft Moon het er live vanaf brengt, kan op 17 februari afzakken naar de Botanique (info en tickets).