De frisse jazzwind die over Vlaamse velden en Waalse wadi’s waait, is al zeker een decennium lang aangezwollen tot een heuse windhoos. Labels zoals sdban en W.E.R.F. bieden een proeftuin waarin alles dat ietwat los zit wordt meegetrokken. Een mengelmoes aan genres vliegt voorbij in de kleine orkaan. STUFF., De Beren Gieren, ECHT!, Steiger, beraadgeslagen, schntzl,… het is een eindeloze lijst met elk hun eigen onnavolgbare Belgische stamppot. Sinds 2022 is het duidelijk dat er ook eeen genietbare windstroom uit Brugge komt, getekend: Ventilateur. Met hun, euh, plaat ‘Hoofdplaat’ leverden ze eens van onze absolute favorieten van het jaar 2022. Ze namen dezelfde afslag als Dans Dans. Al passeerden ze onderweg andere bezienswaardigheden. Gitaar, bas, drum, en een neus voor filmische melodieën en hypnotiserende ritmes.

Twee jaar geleden blies Ventilateur ons omver op Gent Jazz. De hekkensluiter van hun set, ‘Esmer’, blijkt nu de spits af te bijten op album ‘Rage de vivre’. Een statement van jewelste, het nummer met het grofste korrel schuurpapier meteen vooraan. De gitaren blazen, de drum en bas schakelen in ware blastbeats voor de eindsprint. Een staaltje trash-metal om alle jazzpuristen op de kast te jagen. We houden van de branie, en hebben fantastische herinneringen aan de live-ervaring die ermee gepaard ging. Gelukkig hoeven je oorschelpen niet altijd glad geschuurd te worden. Het filmische ‘Tour de force’ is vintage Ventilateur. Als je dat al kan zeggen op een tweede album. De groove rolt de heuvel af. De gitaar kleurt het landschap in. Een kleine soundscape in het midden doet je even de adem inhouden, tot het prachtig heraangevat wordt voor een tweede afdaling.

Op zo’n momenten fonkelt de ster van Ventilateur weergaloos. Verhalen zonder woorden worden voorgelezen, wie de ogen sluit kan de emoties zien. Tracks zoals ‘Steenweg’, ‘New houses, lost memories’ of ‘Brûl’, met de uitstekende sax van Nathan Daems (Black Flower), we kunnen erin verdwalen en een weekendje logeren. Waarom dan geen vijf platen op ons scorebord, een magisch aantal waar voorganger ‘Hoofdplaat’ dicht bij in de buurt komt? Omdat we iets te duchtig worden wakker geschud door de woorden van de gelegenheidsartiesten. Je zou nochtans van een reviewer, zo’n zelfingenomen pennenlikker, verwachten dat die op zijn minst een appreciatie voor woorden aan de dag kan leggen, niet?

Wel dan, soms is wat niet gezegd wordt waar de magie schuilt. Stop dus alvast met lezen en luíster. En als je dan toch verder wil lezen: nummer twee op de plaat, ‘For better days’ werd ingezongen door Luca Missiaen, een huisgebrouwen cocktail van King Krule en Tamino. Je kent hem mogelijks van Barno Koevoet & the Duijmschpijkers. Met ongelofelijke pathos, en indrukwekkende stembanden trekt hij van leer. Maar tussen al die wonderschone instrumentale nummers in, komeen de stemmige emoties hier nét minder binnen bij ons, alsof ons brein weigert te geloven dat dit is hoe gevoel normaal gezien worden overgedragen.

Ventilateur blijft ook opvallend binnen de algemeen geaccepteerde ritmes en akkoordenwissels op de tracks met gasten. Vergelijk dat met ‘New houses, lost memories’, waar ze prachtig vloeien doorheen maatsoorten en keys, en je krijgt een oneerlijk gevecht. Op ‘Volk’ brengt acteur Sebastien Dewaele, voor iedereen uit West-Vlaanderen al legendarisch als zanger van Preuteleute, een monoloog ten berde. Het wérkt, al is het nieuwe er wel vanaf bij volgende luisterbeurten. Geslaagd als eenmalig hoorspel, ietwat jammer als centrum van een album. Ook Reena Riot op afsluit- en titelnummer ‘Rage de vivre’ blijft net onder waterlijn. Het is een nummer van minder dan twee minuten dat stopt net als het misschien ergens heen kon gaan.

Hoe het ook zij, ‘Rage de vivre’ was één van onze meest geanticipeerde langspelers van 2025. Ventilateur levert een uitstekend album af. Hoewel we stiekem opnieuw een worp voor ons persoonlijke eindejaarslijstje hadden gehoopt, lijkt dat er nu nét niet in te zitten. Geen paniek, wij leven wel nog een tijdje verder in de mistral van Ventilateur, het is hier ongelofelijk fijn vertoeven.