We trappen even een open deur in: er zijn niet veel artiesten zoals Bert Dockx. Als ruggengraat van Flying Horseman, het instrumentale trio Dans Dans en Nederlandstalig soloproject Strand, werkte hij zich naar de nationale top. Daarnaast geeft de muzikant ook solo-optredens met zowel eigen composities als covers. Op ‘Transit’ bundelt Bert Dockx zeven herwerkingen van iconische nummers. Die zijn zodanig naar zijn hand gezet dat je amper nog van covers kan spreken.
De dreigende en onheilspellende sfeer die reeds in Dockx’ andere projecten sluimert, schept hij met een minimalistische bezetting ook op ‘Transit’, bijvoorbeeld door middel van het fingerpicking gitaarspel in instrumentale opener ‘Albatross’, een cover van Fleetwood Mac. Net als de speelstijl, wordt de donkere stemming het hele album aangehouden. Daardoor raakt het dreigende gevoel als het ware vertrouwd.
De herhaling sluit echter geen onverwachte wendingen uit. In tegenstelling tot de versies van Townes Van Zandt en Joy Division, eindigen instrumentaal gelaagde ‘Rake’ en ‘Shadowplay’ stormachtig in experimentele improvisatie en feedback. In ‘Shadowplay’ en ‘Yesterday is here’ worden de subtiliteiten van het origineel van respectievelijk Joy Division en Tom Waits uitvergroot in intense tempowisselingen en instrumentale intermezzo’s die de nabije climax anticiperen.
Paradockxaal genoeg slaagt Bert Dockx erin de muziek, die niet zelfgeschreven is, uiterst persoonlijk te doen klinken. De artiest laat zich het kwetsbaarst zien in de tweede helft van het album. Waar Dockx aanvankelijk een rauwe tragiek door zijn stem laat klinken, worden de stembanden gestript tot een indringend gefluister in ‘I’m on fire’ en ‘I shall be released’. De hoge trillende noten verhevigen de stemming en tonen nog maar eens hoe Dockx met weinig zo veel kan doen. Teksten als “tell me, is he good to you” (‘I’m on fire’), “please hide me” (‘Sinnerman’) en “they said everything can be replaced” (‘I shall be released’) spoken nog lang in je lichaam rond. ‘Sinnerman’ laat daar het meest schade na, met meedogenloze spanningsbogen van gitaargetokkel en stemkleurvariaties vormt het een gepijnigde climax van ‘Transit’.
In een werk dat de naam ‘Transit’ draagt, verhaalt Dockx de transitie van schuld naar verlossing. Of opener ‘Albatross’ al dan niet verwijst naar Romantisch dichter Coleridges ‘The rime of the ancient mariner’, waar een zeeman zich schuld op de hals haalt door een albatros neer te schieten, laten we in het midden. Het contrast tussen de twee laatste songs veegt dan weer alle twijfel van tafel: ‘Sinnerman’ en ‘I shall be released’ zetten de schuld (“the lord said, run to the devil”) en de bevrijding ervan in scene. Naast de verhaallijn, maken de donkere stemming en de instrumentale escapades van de plaat een coherent geheel. Daarom kan je ‘Transit’ allesbehalve zomaar als een verzameling covers zien. Dockx koos terecht voor een portretfoto als albumhoes: hij geeft de iconische nummers een eigen gezicht.
Deze maand speelt Bert Dockx in De Studio op 14 september, in DOK op 20 september en in De Living drie dagen later.
