Een tweetal jaar geleden liet Trent Reznor weten met Nine Inch Nails een trilogie aan ep’s uit te brengen die thematisch en muzikaal aan elkaar verwant zijn. Hij wilde zich middels ‘onvriendelijke, ondoordringbare’ muziek afzetten tegen de hedendaagse muziekindustrie.

‘Not the actual events’ uit 2016 viel in dat opzicht wel mee. Het was veeleer een blauwdruk van Reznors kunnen, eerder dan een poging om de fans voor het hoofd te stoten. Schipperend tussen rauwe industriële punk op ‘branches/bones’ en ‘The idea of you’, knetterende blieps op ‘Dear world’ en psychedelische horror op ‘She’s gone away’ en afsluiter ‘Burning bright’ bood Reznor meer variatie dan ooit, zonder de kwaliteit ook maar één moment uit het oog te verliezen.

‘Add violence’ uit 2017 was eveneens vintage Nine inch Nails. Zelden klonk de groep zo poppy (nu ja) als in opener ‘Less than’. Het jazzy ‘This isn’t the place’ toont de band op zijn breekbaarst met zijn slepende, trage tempo waar de wanhoop in Reznors stem symbool staat voor de vele depressies die hij doormaakte . Afsluiter ‘The background world’ is een elektronisch meesterwerkje waar Depeche Mode zijn leven voor zou geven, ware het niet dat Reznor er een loop van tien irriterende minuten ruis aan breit. Het is meteen het enige moment waarop we de muziek als onvriendelijk ervaren.

En nu is er ‘Bad witch’. Bij de release liet Reznor weten dat het deze keer niet om een ep ging, maar om een volwaardige plaat. Hij voelde zich niet onterecht bedrogen door het feit dat ep’s eenvoudigweg minder luisteraars bereiken dan volwaardige langspelers en wenste zijn nieuwste geesteskind dan ook eerlijke(r) kansen toe. Laat nu net ‘Bad witch’ degene zijn die het meest afwijkt van de vertrouwde Nine Inch Nails.

Het vooruitgeschoven ‘God break down the door’ drapeert een melancholische Bowie-esque saxofoon (rechtstreeks uit ‘Blackstar’ genomen) boven een hyperkinetisch drum and bass ritme, en is daarmee zelfs naar NIN normen vernieuwend. Meteen zijn ook de ingrediënten voor ‘Bad witch’ geïntroduceerd : de saxofoon keert terug in het instrumentale ‘Play the goddamned part’ en het nerveuze drum and bass ritme siert ook het Prodigy-achtige ‘Ahead of ourselves’. In feite is enkel opener ‘Shit mirror’ NIN zoals we de band kennen: nijdig gitaarwerk dat een driftige Reznor begeleidt.

Zang is opmerkelijk vaak afwezig op ‘Bad witch’, dat daardoor soms meer aanleunt bij de soundtracks die Trent Reznor met Atticus Ross maakte (voor onder andere ‘The social network’ en ‘The girl with the dragen tattoo’). Het lichtjes agressieve ‘Play the goddamned part’ is de waarschuwing voor een nakende apocalyps, waar ‘I’m not from this world’ een bijna zeven minuten durend, beklemmend werkstuk dat met minimale veranderingen de wereld na de ondergang schetst. Wat overblijft is enkel berusting, fraai vorm gegeven in het slome ‘Over and out’, waar Reznor zich beperkt tot de veelzeggende tekstflard “Time is running out, I don’t know what I’m running for”. Nee, vrolijk zal zijne industriële hoogheid nooit worden.

NIN is nog lang niet uitgezongen. Na de wat fletse langspelers ‘Hesitation marks’ en ‘The slip’ waren we daaraan een beetje beginnen twijfelen, maar de hele trilogie en in het bijzonder ‘Bad witch’ maakt duidelijk dat niemand anders dan Reznor en de zijnen zo bedreven zijn in het vorm geven van woede, wanhoop en verwoesting.

Nine Inch Nails speelt zondag 8 juli op Rock Werchter.