Als muziekliefhebber leer je doorgaans snel een gezonde achterdocht te koesteren tegen albums die aangekondigd worden met de termen ‘B-sides’, ‘demo’s’ of ‘zeldzame tracks’. Al te vaak gaat het immers om de erfgenamen van een te vroeg gestorven muziekgrootheid of een gehaaide platenfirma die nog snel wat geld willen slaan uit obscure opnames, al dan niet tot stand gekomen door het vergeten uitschakelen van de micro. Opnames die toegewijde fans als wij desalniettemin kopen, dat spreekt voor zich.
Dat het anders kan, bewees Kendrick Lamar in de nasleep van zijn ‘To pimp a butterfly’ door een hoop studioprobeersels te bundelen tot ‘Untitled unmastered.’: een quasi volwaardige lp, zij het natuurlijk dat hij naam noch mastering meekreeg. Ook Angel Olsens recentste album ‘Phases’ is zo’n verzameling studioschetsen. Goed nieuws: net zoals bij haar landgenoot lijkt het hier eerder te gaan om schetsen à la Rubens, waar de Fernand Hutsen van deze wereld fortuinen voor neertellen, dan om kantlijnkribbels die eigenlijk beter uitgegomd waren geweest.
Olsen werd dit jaar dertig en kan terugkijken op een geslaagd decennium: ze transformeerde van achtergrondzangeres bij Bonnie ‘Prince’ Billy tot solomuzikant, eerst nog wat ingetogen op ‘Strange cacti’ en ‘Half way home’ maar daarna zelfzeker op ‘Burn your fire for no witness’ en vooral het alom geprezen ‘My woman’. De hoes van dat album verried veel: de zangeres helemaal alleen en frontaal in beeld, met het hoofd rechtop en een vastberaden blik in de ogen. De plaat was weelderiger en weidser gearrangeerd dan ooit tevoren, maar het was nog steeds de ongelooflijke stem van Olsen die voor het innerlijke vuur van ‘My woman’ zorgde. Er volgde zelfs een bescheiden mainstreamsucces: het nummer ‘Windows’ uit ‘Burn your fire’ werd opgepikt in de finale van Netflixhit ’13 reasons why’.
‘Phases’ is het verslag van de muzikale omzwervingen die Olsen maakte tijdens de afgelopen vijf jaar, in de vorm gegoten van twaalf reeds uitgebrachte B-kanten, demo’s, covers en nieuwe nummers. De chronologie loopt weliswaar mank: beginnen doen we waar ‘My woman’ vorig jaar eindigde, namelijk op een toon die barst van het zelfvertrouwen. ‘Fly on your wall’, Olsens bijdrage aan de anti-Trumpafspeellijst ‘Our first 100 days’, klinkt allerminst als een insect dat zich zomaar laat neermeppen. Het lang uitgesponnen ‘Special’ bevat dezelfde korrelige gitaarlijnen die ook al op ‘My woman’ aanwezig waren, de muziek in nagalm gedrenkt als Mazzy Star, de stem zwoel en onmiskenbaar Amerikaans als Lana Del Rey. ‘Only with you’ opent met een zacht in je oor zingende Olsen: met zulke degelijke oorwarmers zijn wij alvast klaar voor de winter. Met het daaropvolgende ‘All right now’ wiegt de zangeres ons helemáál in een vredige slaap, die ze echter gauw weer komt verstoren met het gitaargeweld en de niet zo zoete dromen van ‘Sweet dreams’: “Every time I close my eyes/ Something small within me dies/ Can’t say if it’s dark or bright/ But it’s all I’ve ever known/ And when I sleep/ I sleep alone”.
Live speelt Olsen graag werk van artiesten waar ze een zwak voor heeft, dus ook op ‘Phases’ kon een rist covers niet ontbreken. ‘Tougher than the rest’ van Bruce Springsteen wordt zo met succes van een stadionomgeving vertaald naar de context van een donker, doorrookt saloon. Voor de laatste vier korte nummers, waaronder nieuwkomer ‘How many disasters’, keert Olsen met haar akoestische gitaar in de hand terug naar haar vroegere werk. Waar ‘My woman’ nog vrij gepolijst klonk, zijn de songs op ‘Phases’ veelal van een heerlijk warme lo-fimakelij. ‘For you’, een prachtige ode aan de Amerikaanse artiest Roky Erickson, is er zo één van en is een volle minuut en 54 seconden genieten. Diezelfde Roky Erickson vormde overigens ook al een inspiratiebron voor mede-Mazzy Star-adepten Cigarettes After Sex, die eerder dit jaar ‘Starry eyes’ coverden. Derde cover ‘Endless road’, dat het eeuwenoude Amerikaanse motief van het Onderweg Zijn herneemt, is opnieuw een schot in de roos en een mooie symbolische afsluiter. Laten we hopen dat het einde van Olsens muzikale tocht inderdaad nog lang op zich laat wachten.
‘Phases’ is een dagboek – “stolen and mass produced”, aldus de zangeres op Instagram – dat een gulle inkijk biedt in het ontwikkelingsproces van een boeiende artieste. Zoals de meeste B-sides- en demo-albums is het een lappendeken van stijlen, wars van de doorgaans strakke artistieke lijn van studioplaten. Rommelig of overbodig klinkt ‘Phases’ daarentegen nooit, en wie zich heeft kunnen verwarmen aan ‘My woman’ zal met ‘Phases’ ongetwijfeld het vuur van die plaat nog een keer goed kunnen oppoken.